(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({
google_ad_client: "ca-pub-7498739120182087",
enable_page_level_ads: true
});
#. рд╕ंрддुрд▓िрдд рдЖрд╣ाрд░ рдХ्рдпा рд╣ैं.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({
google_ad_client: "ca-pub-7498739120182087",
enable_page_level_ads: true
});
рд╕ंрддुрд▓िрдд рдЖрд╣ाрд░ рд╕े рддाрдд्рдкрд░्рдп рдЙрд╕ рдЖрд╣ाрд░ рд╕े рд╣ैं,рдЬो рдоाрдирд╡ рдХे рд╕рдордЧ्рд░ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдпे рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ैं,рдЗрдирдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ैं рдХाрд░्рдмोрд╣ाрдЗрдб्рд░ेрдЯ, рдк्рд░ोрдЯीрди, рд╡िрдЯाрдоिрди, рдЦрдиिрдЬ़ рд▓рд╡рдг рдФрд░ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдкोрд╖рдХ рддрдд्рд╡ .рдпрджि рдЗрди рддрдд्рд╡ों рдоें рд╕े рдХिрд╕ी рднी рддрдд्рд╡ рдХी рдХрдоी рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╣ोрддी рд╣ैं,рддो рдЙрд╕рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рд╢рд░ीрд░ рдкрд░ рдмीрдоाрд░ीं рдХे рд░ूрдк рдоें рд╣ोрддा рд╣ैं.
рднाрд░рдд рд╕рд╣िрдд рджुрдиिрдпा рдХे рд╡िрдХрд╕िрдд рд╡िрдХाрд╕рд╢ीрд▓ ,рдЕрд▓्рдкрд╡िрдХрд╕िрдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЧंрднीрд░ рд░ूрдк рд╕े рдЗрд╕ рд╕рдорд╕्рдпा рд╕े рдЧ्рд░рд╕िрдд рд╣ैं. рдЖрдИрдпें рдЬाрдирддें рд╣ैं,рдХुрдЫ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкोрд╖рдХ рддрдд्рд╡ों рдХो рдЬो рдЖрд╣ाрд░ рдХो рд╕ंрддुрд▓िрдд (balanced) рдмрдиाрддें рд╣ैं.
#1. рдХाрд░्рдмोрд╣ाрдЗрдб्рд░ेрдЯ ( carbohydrate).
рдХाрд░्рдмोрд╣ाрдЗрдб्рд░ेрдЯ рд╢рд░ीрд░ рдХो рдКрд░्рдЬा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиें рд╡ाрд▓ा рдЖрдзाрд░рднूрдд рддрдд्рд╡ рд╣ैं. рдпрд╣ рдЧेंрд╣ू,рдЪाрд╡рд▓ рдФрд░ рдЕрдиाрдЬ рд╡рд░्рдЧीрдп рдлрд╕рд▓ों рдоें рдмрд╣ुрддाрдпрдд рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं. рдЗрд╕рдХी рдХрдоी рд╕े рд╢рд░ीрд░ рдХрдордЬ़ोрд░, рдХृрд╢рдХाрдп ,рдФрд░ рдХ्рд╖ीрдг рд╣ोрддा рдЬाрддा рд╣ैं.рдЕрдд: рдЗрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдпोрдЧрджाрди рд╣ैं.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({
google_ad_client: "ca-pub-7498739120182087",
enable_page_level_ads: true
});
#2. рд╡िрдЯाрдоिрди ( vitamin)
рд╡िрдЯाрдоिрди рд╢рд░ीрд░ рдХी "metabolism " рдХ्рд░िрдпा рдХो рдиिрдпрдд्рд░िंрдд рдХрд░рдиें рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдХा рдиिрд░्рд╡ाрд╣ рдХрд░рддें рд╣ैं,рдпे рдЙрдд्рддрдХों " tissue" рдХी рдорд░рдо्рдордд рддрдеा рдирдпें рдЙрдд्рддрдХों (tissue) рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рддें рд╣ैं.рдХुрдЫ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╡िрдЯाрдоिрди рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({
google_ad_client: "ca-pub-7498739120182087",
enable_page_level_ads: true
});
A. рд╡िрдЯाрдоिрди " A"
рд╡िрдЯाрдоिрди рдХो рд░ेрдЯिрдиाрд▓ рднी рдХрд╣рддें рд╣ैं,рдЗрд╕рдХी рдХрдоी рд╕े рд░ंрддौрдзी рдиाрдордХ рдмीрдоाрд░ीं рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं,рдЬिрд╕рд╕े рд░ाрдд рдоें рджिрдЦाрдИ рдирд╣ीं рджेрддा рдЖँрдЦों рдХे рд╕рдоुрдЪिрдд рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдпें рдпे рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╡िрдЯाрдоिрди рд╣ैं.рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рд╢рд░ीрд░ рдХी рдд्рд╡рдЪा рд░ूрдЦी рдФрд░ рдЦुрд░рджрд░ी рд╣ो рдЬाрдиा ,рд╢рд░ीрд░ рдХा рд╡िрдХाрд╢ рд░ूрдХ рдЬाрдиा рдЗрд╕рдХी рдХрдоी рдХे рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ैं.рдпे рд╡िрдЯाрдоिрди рдордЫрд▓ी рдХे рддेрд▓,рджूрдз,рдЕंрдб़ा (egg) ,рдкीрд▓ें рдлрд▓ों рдЬैрд╕े рдкрдкीрддा рдФрд░ рдЧाрдЬрд░ рдоें рдк्рд░рдЪुрд░рддा рд╕े рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं.
B.рд╡िрдЯाрдоिрди "B Complex"
рд╡िрдЯाрдоिрди B complex рдЕрдиेрдХ рд╡िрдЯाрдоिрдиों рдХा рд╕рдоूрд╣ рд╣ैं,рдЬिрд╕рдоें рд╡िрдЯाрдоिрди B 1 ,B 2, B 3, B 5, B 6, B 12, рддрдеा рдлाрд▓िрдХ рдПрд╕िрдб़ рд╕рдоूрд╣ рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ैं.рдЗрди рд╡िрдЯाрдоिрдиों рдХी рдХрдоी рд╕े рдмेрд░ी- рдмेрд░ी,рдкेрд▓ाрдЧ्рд░ा,рд░рдХ्рдд рдХी рдХрдоी,рддрдеा рдоाрдирд╕िрдХ рдмीрдоाрд░ींрдпाँ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं. рдпे рд╡िрдЯाрдоिрди рд╣рд░ी рдкрдд्рддेрджाрд░ рд╕рдм्рдЬिрдпों,рдоांрд╕,рджूрдз,рдлрд▓ों рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं.рдЗрдирдХी рдиिрд╢्рдЪिрдд рдоाрдд्рд░ा рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдпें рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ैं.
C.рд╡िрдЯाрдоिрди рдбी(D)
рд╣рдб्рдбीрдпों рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рдордЬ़рдмूрдд рдоाँрд╕рдкेрд╢िрдпों рдХे рд▓िрдпे рдпे рд╡िрдЯाрдоिрди рдЕрддि рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ैं,рд╣рдоाрд░ा рд╢рд░ीрд░ рдЗрд╕рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╕ूрд░्рдп рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдоें рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ैं
C.рд╡िрдЯाрдоिрди "E"
рдпे рд╡िрдЯाрдоिрди рдЯेрдХेрдлेрд░ोрд▓ рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ैं .
рдХрдоी рд╕े рдмाँрдЭрдкрди,рдЧрд░्рднрдкाрдд,рдЧंрдЬाрдкрди рдЬैрд╕ी рд╕рдорд╕्рдпाрдпें рдкैрджा рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं.рдоूँрдЧрдлрд▓ी,рд╕рд░рд╕ो рд╕ूрд░्рдпрдоुрдЦी рдоें рдпрд╣ рд╡िрдЯाрдоिрди рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд░рд╣рддा рд╣ैं.
D. рд╡िрдЯाрдоिрди "K"
рдЗрд╕े рдлाрдЗрд▓ोрдХ्рд╡िрдиाँрди рдХрд╣рддे рд╣ैं,рдЗрд╕рдХी рдХрдоी рд╕े рд░рдХ्рдд рдХा рдердХ्рдХा рдирд╣ीं рдЬрдо рдкाрддा рд╣ैं.
E.рд╡िрдЯाрдоिрди C
рдпрд╣ рд╡िрдЯाрдоिрди "ascorbic acid" рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ैं,рдЗрд╕рдХी рдХрдоी рд╕े рд╕्рдХрд░्рд╡ी ,рдЬрд▓्рджी рдердХाрд╡рдЯ़,рдорд╕ूрдб़ों рд╕े рдЦूрди рдЖрдиा,рд░ोрдЧ рдк्рд░рддिрд░ोрдзрдХ рдХ्рд╖рдорддा рдХрдо рд╣ोрдиा рдЬैрд╕ी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं.рдпे рд╡िрдЯाрдоिрди рдЖрд╡ँрд▓ा, рдЕрдорд░ूрдж,рдиिрдо्рдмू рдЬैрд╕े рдЦрдЯ्рдЯें рдлрд▓ों рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं.
#2. рдк्рд░ोрдЯीрди "protein"
рдк्рд░ोрдЯीрди рдЕрдоीрдиों рдЕрдо्рд▓ (amino acid) рд╕े рдоिрд▓рдХрд░ рдмрдиा рдЬрдЯ़िрд▓ рдпोрдЧिрдХ рд╣ैं.рдЗрд╕рдХी рдХрдоी рд╕े рдмрдЪ्рдЪों рдоें рдк्рд░ोрдЯीрди рдХुрдкोрд╖рдг ,рдорд░ाрд╕्рдорд╕, рдХ्рд╡ाрд╢िрдпोрд░рдХрд░( kwashiorkor) ,рддрдеा рд░ोрдЧ рдк्рд░рддिрд░ोрдзрдХрддा рдХрдо рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं.рджाрд▓ों,рд╕ोрдпाрдмीрди,рджूрдз, рдХाрдЬू ,рдмाрджाрдо ( almond),рдЕрдЦрд░ोрдЯ़ рдоें рдмрд╣ुрддाрдпрдд рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं.
#3. рд╡рд╕ा "fat"
рд╡рд╕ा рд╢рд░ीрд░ рдХो рд╕ुंрджрд░,рд╕ुрдб़ोрд▓ рд░рдЦ рдКрд░्рдЬा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ैं.рд╡рд╕ा рдХी рдЕрдзिрдХ рдУрд░ рдХрдо рджोрдиों рдоाрдд्рд░ा рдШाрддрдХ рд╣ोрддी рд╣ैं ,рдк्рд░рддिрджिрди 40 рд╕े 60 рдЧ्рд░ाрдо рд╡рд╕ा рдПрдХ рд╕्рд╡рд╕्рде рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд▓िрдпें рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ैं.рдпрд╣ рд╡рд╕ा рд╣рдоें рдордХ्рдЦрди(Butter),рдШी,рджूрдз (Milk) рдЖрджि рдкрджाрд░्рдеों рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ैं.
#4 . рдЦрдиिрдЬ़ рд▓рд╡рдг
"Metabolism" рдХ्рд░िрдпाрдУं рдХो рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рдХрд░рдиें рдоें рдЦрдиिрдЬ़ рд▓рд╡рдгों рдХा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдпोрдЧрджाрди рд╣ोрддा рд╣ैं.рд╕ोрдб़िрдпрдо(sodium),рдкोрдЯेрд╢िрдпрдо (potassium), рдоेрдЧ्рдиेрд╢िрдпрдо(magnisium),рдХैрд▓्рд╕िрдпрдо(Calcium),рдЖрдпोрдб़िрди(Iodine),рд▓ोрд╣ा(Iron), рдЬिंрдХ(Zink),рдХोрдмाрд▓्рдЯ(Cobalt) рдЖрджि рддрдд्рд╡ рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдпे рдЕрддि рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ैं.рдХुрдЫ рдЦрдиिрдЬ़ рдЬैрд╕ें рджाрд▓,рдЕрдиाрдЬ рдЖрджि рдЕрдо्рд▓ीрдп рд╣ोрддें рд╣ैं рд╡рд╣ीं рдХुрдЫ рдХ्рд╖ाрд░ीрдп рд╣ोрддें рд╣ैं рдЬैрд╕ें рд╕рдм्рдЬी,рдХँрдж рд╡ाрд▓ें рдЦाрдж्рдп рдкрджाрд░्рде рдЖрджि.рдпे рдЦрдиिрдЬ़ рд╢рд░ीрд░ рдХा рд░рдХ्рдд рджрдмाрд╡ рдХा рд╕ंрддुрд▓рди рднी рдмрдиाрддे рд╣ैं.
#5. рдкाрдиी "Water"
рдкाрдиी рд╣рдоाрд░ें рд╢рд░ीрд░ рдХी рдмुрдиिрдпाрдж рд╣ैं,рдпрджि рд╢рд░ीрд░ рдоें рдкाрдиी рдХा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╕्рддрд░ рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा рддो рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рддрдд्рд╡ों рдХा рдкрд░िрд╡рд╣рди рдмाрдзिрдд(Restricted) рд╣ोрдЧा.рдЕрдд: рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╕ंрддुрд▓िрдд рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рд╡िрд╖ेрд▓ें рддрдд्рд╡ों(Toxic) рдХो рдмाрд╣рд░ рдиिрдХाрд▓рдиें рдоें рдЗрд╕рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рд╣ैं.рдПрдХ рд╕्рд╡рд╕्рде рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдк्рд░рддिрджिрди рдПрдХ рд╕े рджो рд▓ीрдЯ़рд░ рдкाрдиी рдЕрд╡рд╢्рдп рдкीрдиा рдЪाрд╣िрдпें.
рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं:
рдЯिрдк्рдкрдгी рдкोрд╕्рдЯ рдХрд░ें