рд╕ीрдзे рдоुрдЦ्рдп рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдкрд░ рдЬाрдПं

GENERAL KNOWLEDGE FOR VARIOUS EXAM

#рдк्рд░рд╢्рди рез.Fifa u - 17 рдлुрдЯ़рдмाрд▓ рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдк 2017 рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрд╕ рджेрд╢ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рднाрд░рдд 

# рдк्рд░рд╢्рди реи.рднाрд░рдд рдПँрд╡ рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рдХे рдордз्рдп рдЪрд▓рдиें рд╡ाрд▓ी рдирдИ рдЯ्рд░ेрди рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмंрдзрди рдПрдХ्рд╕рдк्рд░ेрд╕

# рдк्рд░рд╢्рди рей.рдЖрд░्рдЯीрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯрд▓ीрдЬेंрд╕ (AI) рдХो рдпрд╣ рдиाрдо рдХिрд╕рдиें рджिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬाрди рдоेрдХाрд░्рдеी (1955)
# рдк्рд░рд╢्рди рек.рдоेрд╕िрдбोрдиिрдпा рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕्рдХोрдкрдЬे

# рдк्рд░рд╢्рди рел.рд╢्рд╡ेрдд рдмोрдиे (White Dwarf) рдХे рд╕ाрде рдХिрд╕ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХा рдиाрдо рдЬुрдб़ा рд╣ैं?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ुрдм्рд░рдордг्рдпрдо рдЪрди्рдж्рд░рд╢ेрдЦрд░

# рдк्рд░рд╢्рди рем.рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░ рдХा рдкिрддाрдорд╣ рдХे рд░ूрдк рдоें рдХिрд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪाрд░्рд▓्рд╕ рдмेрд╡ेрдЬ

# рдк्рд░рд╢्рди рен.рд╡िрд╢्рд╡ рдордзुрдоेрд╣ рджिрд╡рд╕ рдХिрд╕ рддाрд░ीрдЦ़ рдХो рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 14 рдирд╡рдо्рдмрд░

# рдк्рд░рд╢्рди рео.рдорд╣िрд▓ा рдПрд╢िрдпा рдХрдк рд╣ाँрдХी рдЯूрд░्рдиाрдоेрдЯ़ 2017 рдХा рдЦ़िрддाрдм рдХिрд╕ рджेрд╢ рдиे рдЬीрддा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рднाрд░рдд
рднाрд░рддीрдп рдорд╣िрд▓ा рд╣ाँрдХी рдЯीрдо рдиे рдЪीрди рдХी рд╣ाँрдХी рдЯीрдо рдХो рд╣рд░ाрдХрд░ рдЬाрдкाрди рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рдЗрд╕ рдЯूрд░्рдиाрдоेंрдЯ़ рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХिрдпा рд╣ैं.

# рдк्рд░рд╢्рди реп.рднाрд░рдд рдоें рд▓ाрдЧू рдХрд░ рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдХी рдирдИ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा GST рдоें рдХрд░ों рдХी рдХिрддрдиी рджрд░ рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХी рдЧрдИ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪाрд░ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी (5,12,18 рдФрд░ 28 рдк्рд░рддिрд╢рдд)
# рдк्рд░рд╢्рди резреж.рдкुрд░ंрджрд░ рдХी рд╕ंрдзि рдХिрдирдХे рдмीрдЪ рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкुрд░ंрджрд░ рдХी рд╕ंрдзि рдЬрдпрд╕िंрд╣ рдФрд░ рд╢िрд╡ाрдЬी рдХे рдордз्рдп рд╣ुрдИ рдеी.рдпрд╣ рд╕ंрдзि 22 рдЬूрди 1965 рдоें рд╣ुрдИ рдеी ?

# рдк्рд░рд╢्рди резрез.рдЕрд▓ рдмिрд▓ाрдЧ рдФрд░ рдЕрд▓ рд╣िрд▓ाрд▓ рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ рдХा рд╕ंрдкाрджрди рдХिрд╕рдиें рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдмुрд▓ рдХрд▓ाрдо рдЖрдЬाрдж

# рдк्рд░рд╢्рди резреи. рд╕ेрдб़рд▓рд░ рдЖрдпोрдЧ рдоें рджो рднाрд░рддीрдп рдХौрди рд╕े рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЖрд╢ुрддोрд╖ рдоुрдЦрд░्рдЬी рдФрд░ рдЬिрдпाрдЙрдж्рджीрди рдЕрд╣рдордж

# рдк्рд░рд╢्рди резрей.рдоुрдЧрд▓ рд╕рдо्рд░ाрдЯ़ рдЕрдХрдмрд░ рдж्рдзिрддीрдп рд╕े рдмрд░ाрдмрд░ी рдХे рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдоिрд▓рдиें рд╡ाрд▓ा рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдХौрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд░्рдб़ рдПрдо्рд╣рд╕рд░्рдЯ़

# рдк्рд░рд╢्рди резрек.рдЬрд▓िрдпाрд╡ाрд▓ा рдмाрдЧ рд╣рдд्рдпाрдХांрдб़ рдХे рд▓िрдпें рдХोंрди рд╕ा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЙрдд्рддрд░рджाрдпी рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬрдирд░рд▓ рдб़ाрдпрд░

# рдк्рд░рд╢्рди резрел.рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी "рд╣ेрдирд╕ांрдЧ" рдХिрд╕рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рднाрд░рдд рдЖрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди

# рдк्рд░рд╢्рди резрем.рдХрд▓рдХрдд्рддा (рдХोрд▓рдХाрддा) рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬाрдм рдЪाрд░्рдиाрд╡ाрдХ

# рдк्рд░рд╢्рди резрен.рдордж्рд░ाрд╕ (рдЪैрди्рдирдИ) рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдл्рд░ांрд╕िрд╕ рдбे
# рдк्рд░рд╢्рди резрео.рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢ рдХी рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕ीрдоा рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╕ाрде рдоिрд▓рддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢

# рдк्рд░рд╢्рди резреп.рд╢ांрддि рдХा рдиोрдмрд▓ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиें рд╡ाрд▓े рдмрдЪрдкрди рдмрдЪाрдУं рдЖंрджोрд▓рди рдХे рдк्рд░рдгेрддा рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХैрд▓ाрд╢ рд╕рдд्рдпाрд░्рдеी

# рдк्рд░рд╢्рди реиреж.рдЧाँрдзी рдЬी рдХो рдЪंрдкाрд░рдг рдЖрдиे рдХा рди्рдпोрддा рдХिрд╕рдиें рджिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрдордХुрдоाрд░ рд╢ुрдХ्рд▓

# рдк्рд░рд╢्рди реирез.рдоाрд▓рддिрдоाрдзрд╡ рдиाрдордХ рдиाрдЯ़рдХ рдХिрд╕рдиें рд▓िрдЦा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рднрд╡рднूрддि

# рдк्рд░рд╢्рди реиреи.UNESCO (United nation education,Science and Cultural organisation) рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкेрд░िрд╕

#реирей.рд╕िрдХ्рдЦ рдзрд░्рдо рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХौрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧुрд░ू рдиाрдирдХ

# рдк्рд░рд╢्рди реирек.рдмрд░рдХрд░ी рд╕рдо्рдк्рд░рджाрдп рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ंрдд рддुрдХाрд░ाрдо

# рдк्рд░рд╢्рди реирел.рднрдХ्рддि рдЖंрджोंрд▓рди рдХो рджрдХ्рд╖िрдг рд╕े рдЙрдд्рддрд░ рдХी рдФрд░ рдХिрд╕рдиें рдлैрд▓ाрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ंрдд рд░ाрдоाрдиंрдж

# рдк्рд░рд╢्рди реирем.рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░ рдоें WAN рдФрд░ LAN рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = WAN = wide area network
            LAN = Local area network

#реирен.рднाрд░рдд рдоें рдкंрдЪाрдпрддी рд░ाрдЬ рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХोंрди рд╕े рд╕ंрд╡िрдзाрдиिрдХ рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдЖрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = 73 рд╡ाँ рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोрдзрди

#реирео.рдд्рд░ि - рд╕्рддрд░ीрдп рдкंрдЪाрдпрдд рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХा рд╕ुрдЭाрд╡ рдХिрд╕рдиें рджिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмрд▓рд╡ंрддрд░ाрдп рдоेрд╣рддा рд╕рдоिрддी

# рдк्рд░рд╢्рди реиреп.рдж्рдзी - рд╕्рддрд░ीрдп рдкंрдЪाрдпрдд рдк्рд░рдгाрд▓ी рдЕрд░्рдеाрдд рдЧ्рд░ाрдо рдкंрдЪाрдпрдд рдФрд░ рдЬिрд▓ा рдкंрдЪाрдпрдд рдХा рд╕ुрдЭाрд╡ рдХिрд╕рдиें рджिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд╢ोрдХ рдоेрд╣рддा рд╕рдоिрддी

#рейреж. 73 рд╡ाँ рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдХрдм рдкाрд░िрдд рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 24 рдЕрдк्рд░ेрд▓ 1993

#рейрез.рд╡рди рдмेрд▓्рдЯ рд╡рди рд░ोрдб़ (obor) рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХी рдорд╣рдд्рд╡ाрдХांрдХ्рд╖ी рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪीрди

#рейреи.рднाрд░рдд рд╡िрднाрдЬрди рдХी 3 рдЬूрди 1947 рдХी рдпोрдЬрдиा рдХ्рдпा рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоाрдЙंрдЯрдмेрдЯрди рдпोрдЬрдиा

#рейрей.рд▓ाрд▓ा рд╣рд░рджрдпाрд▓ рдХिрд╕ рдкाрд░्рдЯी рдХे рд╕рджрд╕्рдп рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧрджрд░ рдкाрд░्рдЯी

# рейрек.рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ рдХो " рд▓ोрдХрдоाрди्рдп" рдХी рдЙрдкाрдзि рдХрдм рдоिрд▓ी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╣ोрдорд░ूрд▓ рдЖंрджोंрд▓рди рдХे рджोрд░ाрди

#рейрел.рд╕ुрднाрд╖ рдЪрди्рдж्рд░ рдмोрд╕ рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рдЧांрдзी рдЬी рдиे рдХिрд╕ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдиेрддा рдХो рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдкрдж рдХा рдЪुрдиाрд╡ рд▓рдб़рд╡ाрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкрдЯ्рдЯाрднि рд╕ीрддाрд░рдоेрдпा

#рейрем.рдХिрд╕ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдХाрдиूрди рдХो " рдмिрдиा рд╡рдХीрд▓ рдмिрдиा рджрд▓ीрд▓ " рдХाрдиूрди рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ोрд▓ेрдЯ рдПрдХ्рдЯ

#рейрен.рдЬрдирд╕ँрдЦ्рдпा рдХे рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╕े рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рд░ाрдЬ्рдп рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЙрдд्рддрдк्рд░рджेрд╢

#рейрео.рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 332 рдХा рд╕рдо्рдмंрдз рдХिрд╕рд╕े рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдоें рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддि рдПँрд╡ рдЬрдирдЬाрддिрдпों рдХे рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рд╕े

#рейреп.рднाрд░рдд рдХी рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рд╣िрдоाрд▓рдп рдЪोрдЯी рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХрдЪंрдирдЬंрдШा (8611рдоी) рдпा K²

#рекреж.рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдХा рдЕрдпрд╕्рдХ рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХाрд░्рдиोंрдЯाрдЗрдЯ

#рекрез.'рд╕ुрдмрд╣ - рдП - рдЖрдЬाрджी' рдиाрдордХ рдХрд╡िрддा рдХिрд╕рдиें рд▓िрдЦी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдлेрдж рдЕрд╣рдордж рдлेрдЬ

#рекреи.рдПрдг्рдб़ीрдЬ рдкрд░्рд╡рддрдоाрд▓ा рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдоेрд░िрдХा

#рекрей.'рдоिрд╕्рдЯ्рд░рд▓'рдкрд╡рди рдХेрд╕ी рдкрд╡рди рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢ीрддрд▓

#рекрек.рдмाрдмрд░ рдФрд░ рд░ाрдгा рд╕ांрдЧा рдХे рдордз्рдп рд▓рдб़ा рдЧрдпा рдЦाрдирд╡ा рдХा рдпुрдж्рдз рдХिрд╕ рд╕рди рдоें рд▓рдб़ा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1527 рдИ.рдоें

#рекрел.рддुрд░्рдХрдоेрдиिрд╕्рддाрди рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд╢्рдХाрдмाрдж

#рекрем.рдХिрд╕ рд╕ुрд▓्рддाрди рдиे рд╕्рд╡ंрдп рдХो рд╕िрдХрди्рджрд░ - рдП - рд╕ाрдиी рдпा рджूрд╕рд░ा рд╕िрдХрди्рджрд░ рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд▓ाрдЙрдж्рджीрди рдЦिрд▓рдЬी

#рекрен.рдЧौрддрдо рдмुрдж्рдз рдХिрд╕ рдорд╣ाрди рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХे рд╕рдордХाрд▓ीрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡рд░्рдзрдоाрди рдорд╣ाрд╡ीрд░

#рекрео.рдЗंрд╕ुрд▓िрди рдХा рд╢рд░ीрд░ рдХे рдХिрд╕ рд╣िрд╕्рд╕े рдоें рдмрдирддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░= рдЕрдЧ्рдиाрд╢рдп

#рекреп.рдПрд▓рдиिрдиो рдзाрд░ा рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рддрдЯ़ рдкрд░ рдмрд╣рддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкेрд░ू рддрдЯ рд╕े 180 рдХि.рдоी.рдХी рджूрд░ी рдкрд░ 3° рд╕े 36° рджрдХ्рд╖िрдгी рдЕंрдХ्рд╖ाрд╢ों рдХे рдордз्рдп рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рдЧрд░्рдо рдЬрд▓ рдХी рдзाрд░ा рдПрд▓рдиिрдиो рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं.

#релреж.рдЬрд░्рдорди рд╕िрд▓्рд╡рд░ рдоें рдХौрди - рд╕े рддрдд्рд╡ рдкाрдпे рдЬाрддे рд╣ैं 
рдЙрдд्рддрд░ = рдХाрдкрд░ (рддांрдмा),рдЬिंрдХ рдФрд░ рдиिрдХрд▓

#релрез.рджाрджाрднाрдИ рдиौрд░ोрдЬी рдиे рдХोрди рд╕ा рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕िрдж्рдзांрдд рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░ рднाрд░рддीрдпों рдХो рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╢ाрд╕рди рдХी рднाрд░рдд рд╡िрд░ोрдзी рдиिрддिрдпों рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рдХрд░ाрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЖрд░्рдеिрдХ рдЕрдкрд╡ाрд╣ рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд

#релреи.рднाрд░рдд рдХी рдкрд╣рд▓ी рдорд╣िрд▓ा рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдХोंрди рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ुрдЪेрддा рдХृрдкрд▓ाрдиी

#релрей.рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдорд╣िрд▓ा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХौंрди рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрдиी рдмेрд╕ेрди्рдЯ़

#релрек.рд╣рд░ाрд░े рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬिрдо्рдмाрдм्рд╡े

#релрел.рд╡िрд╢्рд╡ рдХा рд╕рдмрд╕े рдЧрд╣рд░ा рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ीрдп рдЧрд░्рдд рдоेрд░िрдпाрдиा рдЯ्рд░ेंрдЪ рдХिрд╕ рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдоें рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдк्рд░рд╢ांрдд рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░

#релрем.рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рдХी рд╕ीрдоा рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдиाрдо рдмрддाрдЗрдпे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓,рдоिрдЬोрд░рдо,рдоेрдШाрд▓рдп,рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдд्рд░िрдкुрд░ा

#релрен.рд╢ीрддोрд╖्рдг рдХрдЯिрдмंрдзीрдп рдЪрдХ्рд░рд╡ाрдд рдХिрди рдЕрдХ्рд╖ांрд╢ों рдХे рдордз्рдп рдЪрд▓рддे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 30° рд╕े 65° рдЕрдХ्рд╖ांрд╢ों рдХे рдордз्рдп

#релрео.рдЙрд╖्рдгрдХрдЯ़िрдмंрдзीрдп рдЪрдХ्рд░рд╡ाрдд рдХा рдЬрди्рдо рдХिрди  рд░ेрдЦाрдУं рдХे рдордз्рдп рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХрд░्рдХ рд╡ рдордХрд░ рд░ेрдЦाрдУं рдХे рдмीрдЪ

#релреп.рдХ्рдпूрд░ोрд╢िрдпों рдХौрди рд╕ी рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ीрдп рдЬрд▓рдзाрд░ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧрд░्рдо рдЬрд▓рдзाрд░ा

#ремреж.рдкाрдЗрд░ाрдЗрдЯ рдХिрд╕ рдзाрддु рдХा рдЕрдпрд╕्рдХ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рддाрдо्рдмा

#ремрез.рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╢ुрдж्рдз рдХोрдпрд▓े рдХी рдХिрд╕्рдо рдХौрди - рд╕ी рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрди्рде्рд░ोрд╕ाрдЗрдЯ़

#ремреи.рд▓ोрд╣े рдХा рд╢ुрдж्рдзрддрдо рд░ूрдк рдХौрди - рд╕ा рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкिрдЯрд╡ा рд▓ोрд╣ा

#ремрей.рд╕ूрд░्рдп рдХे рд╕рдмрд╕े рдиिрдХрдЯрддрдо рдХोंрди рд╕ा рдЧ्рд░рд╣ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ =рдмुрдз

#ремрек.рдк्рд░рде्рд╡ी рдХा рд╕рдмрд╕े рдиिрдХрдЯрддрдо рдЧ्рд░рд╣ рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢ुрдХ्рд░

#ремрел.рдЪрди्рджрд░рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрдм рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬрдм рд╕ूрд░्рдп рдПँрд╡ рдЪрди्рдж्рд░рдоा рдХे рдордз्рдп рдк्рд░рде्рд╡ी рдЖ рдЬाрддी рд╣ैं,рддो рдк्рд░рде्рд╡ी рдХी рдЫाрдпा рдЪрди्рдж्рд░рдоा рдкрд░ рдкрдб़рддी рд╣ैं,рдЗрд╕ рд╕्рдеिрддि рдХो рдЪрди्рдж्рд░рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд╣рддे рд╣ैं.рдЪрди्рдж्рд░рдЧ्рд░рд╣рдг рд╣рдоेрд╢ा рдкूрд░्рдгिрдоा рдХो рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ैं.

#ремрем.рд╕ूрд░्рдпрдЧ्рд░рд╣рдг рдХрдм рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬрдм рдк्рд░рде्рд╡ी рдПँрд╡ рд╕ूрд░्рдп рдХे рдордз्рдп рдЪंрдж्рд░рдоा рдЖ рдЬाрддा рд╣ैं,рддो рдЪрди्рдж्рд░рдоा рдХी рдЫाрдпा рдк्рд░рде्рд╡ी рдкрд░ рдкрдб़рдиे рд▓рдЧрддी рд╣ैं,рдЗрд╕ рдШрдЯ़рдиा рдХो рд╕ूрд░्рдпрдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд╣рддे рд╣ैं.рд╕ूрд░्рдпрдЧ्рд░рд╣рдг рд╣рдоेрд╢ा рдЕрдоाрд╡рд╕्рдпा рдХो рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ैं.

#ремрен.рднाрд░рдд рдХी рд╕рдмрд╕े рд▓рдо्рдмी рд╕ीрдоा рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рд╕ाрде рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░= рдЪीрди

#ремрео.рднाрд░рдд рдХी рд╕рдмрд╕े рдХрдо рд╕ीрдоा рд░ेрдЦा рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рд╕ाрде рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ =рднूрдЯाрди

#ремреп.рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕рднा рдХी рдк्рд░рдердо рдмेрдардХ рдХिрд╕ рддाрд░ीрдЦ़ рдХो рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = 9 рджिрд╕рдо्рдмрд░ 1946

#ренреж.рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕рднा рдЕрд╕्рдеाрдИ рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХोрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдиंрдж рд╕िрди्рд╣ा

#ренрез.рдкेрдЯ्рд░ोрд▓िрдпрдо рдХोрди рд╕ी рдЪрдЯ्рдЯाрдиों рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд╡рд╕ाрджी рдЪрдЯ्рдЯाрдиों рдоें

#ренрей.рдмंрдЧाрд▓ рдХा рд╢ोрдХ рдХोंрди рд╕ी рдирджी рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджाрдоोрджрд░ рдирджी рдХो

#ренрек.рднाрд░рдд рдХा рдирд╡ीрдирддрдо् рдиिрд░्рдоिрдд рд░ाрдЬ्рдп рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рддेрд▓рдЧांрдиा

#ренрел.рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рдЦेрддрдб़ी рдЦाрди рдХिрд╕ рдзाрддु рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рд▓िрдпें рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рддांрдмा

#ренрем.рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдоिрд▓рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬाрджूрдЧोрдб़ा(рдЭाрд░рдЦंрдб़)

#ренрен.рднाрд░рддीрдп рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЙрдкोрд╖्рдг рдХрдЯिрдмंрдзीрдп рдоाрдирд╕ूрдиी


#ренрео.рдХुрдж्рд░ेрдоुрдЦ рдЦाрди рдХрд╣ाँ рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ैं ? рдФрд░ рдХिрд╕рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рд▓िрдпे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХрд░्рдиाрдЯ़рдХ рдоें рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ैं,рддрдеा рд▓ोрд╣ рдЕрдпрд╕्рдХ рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рд▓िрдпे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ैं.

#ренреп.рдЧोрдХрдХ рдЬрд▓рдк्рд░рдкाрдд рдХिрд╕ рдирджी рдкрд░ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧोрдХрдХ рдирджी рдкрд░

#реореж.рд╡ाрдпुрдордг्рдб़рд▓ рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдХोंрди рд╕ी рдЧैрд╕ рдкाрдИ рдЬाрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдиाрдЗрдЯ्рд░ोрдЬрди (78.03%)

#реорез.рд╡ाрдпुрдордг्рдб़рд▓ рдоें рдЖрдХ्рд╕ीрдЬрди рдХा рдХिрддрдиा рдк्рд░рддिрд╢рдд рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 20.99%

#реореи.рд▓ोрдпрд╕ рдФрд░ рдмाрд░рдЦрди рдХिрд╕рдХे рдиिрдХ्рд╖ेрдкрдгाрдд्рдордХ рдХाрд░्рдпों рд╕े рдиिрд░्рдоिрдд рд╣ोрддें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкрд╡рди

#реорей.рд╡ाрдпुрдордг्рдб़рд▓ рдХी рд╕рдмрд╕े рдиिрдЪрд▓ी рдкрд░рдд рдХोंрди рд╕ी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХ्рд╖ोрднрдоंрдб़рд▓

#реорек.рдоाрдЬुрд▓ी рдирджी рдж्рдзीрдк рдХिрд╕ рдирджी рдХे рдмीрдЪ рд╕्рдеिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдм्рд░рдо्рд╣рдкुрдд्рд░

#реорел.рдкाрдиीрдкрдд рдХा рдк्рд░рдердо рдпुрдж्рдз рдХिрдирдХे рдмीрдЪ рд▓рдб़ा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмाрдмрд░ рдФрд░ рдЗрдм्рд░ाрд╣ीрдо рд▓ोрджी рдХे рдмीрдЪ

#реорем.рд╡ाрд╢िंрдЧ рд╕ोрдб़ा рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ोрдб़िрдпрдо рдХाрд░्рдмोрдиेрдЯ़

#реорен.рд╕िрдХ्рдЦ рдЧुрд░ू рддेрдЧрдмрд╣ाрджुрд░ рдХो рдоृрдд्рдпुрджंрдб़ рдХिрд╕ рдоुрдЧрд▓ рд╢ाрд╕рдХ рдиे рджिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдУрд░ंрдЧрдЬेрдм рдиे

#реорео.рдЪंрдж्рд░рдоा рдХी рд╕рддрд╣ рдкрд░ рдкैрд░ рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्рдпрдХ्рддि рдХोंрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдиीрд▓ рдЖрд░्рдорд╕्рдЯ्рд░ांрдЧ

#реореп.49 рд╡ी рд╕рдоाрдиांрддрд░ рд░ेрдЦा рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХी рд╕ीрдоा рд░ेрдЦा рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХрдиाрдб़ा рдФрд░ рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдоेрд░िрдХा

#репреж.38 рд╡ी рд╕рдоाрдиांрддрд░ рд░ेрдЦा рдХिрди рджेрд╢ों рдХी рд╕ीрдоा рд░ेрдЦा рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЙрдд्рддрд░ рдХोрд░िрдпा рдФрд░ рджрдХ्рд╖िрдг рдХोрд░िрдпा

#репрез.рдЬрд░्рдордиी рдФрд░ рдл्рд░ांрд╕ рдХी рд╕ीрдоा рд░ेрдЦा рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоेрдЧीрдиाрдЯ рд░ेрдЦा

#репреи.рдЬрд░्рдордиी рдФрд░ рдкोрд▓ेंрдб рдХे рдмीрдЪ рдХी рд╕ीрдоा рд░ेрдЦा рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░= рдбिंрдб़рдирдмрд░्рдЧ рд░ेрдЦा

#репрей.рдоेрдирд╣ीрдо рд╕ीрдоा рд░ेрдЦा рдХिрди рджेрд╢ो рдХी рд╕ीрдоा рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ूрд╕ рдПँрд╡ рдлिрдирд▓ेंрдб़

#репрек.рд╢ेрд░ - рдП - рдкंрдЬाрдм рдХे рдиाрдо рд╕े рдХोрди рдЬाрдиा рдЬाрддा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд▓ा рд▓ाрдЬрдкрдд рд░ाрдп

#репрел.рд╕ाрдЗрдорди рдЖрдпोрдЧ рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХрд░рддे рд╣ुрдпे рдХिрд╕ рдиेрддा рдХी рдкुрд▓िрд╕ рд▓ाрдаीрдЪाрд░्рдЬ рдоें рдоोंрдд рд╣ो рдЧрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд▓ा рд▓ाрдЬрдкрдд рд░ाрдп

#репрем.рдоाрдУрд░ी рдЬрдирдЬाрддि рдХрд╣ाँ рдХी рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рди्рдпूрдЬीрд▓ेंрдб़

#репрен.рд░ेрдб़ рдЗंрдб़िрдпрди рдХрд╣ाँ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ =рдЙрдд्рддрд░ी рдЕрдоेрд░िрдХा

#репрео.рдмрди्рдЯूрд╕ рдХрд╣ाँ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдордз्рдп рдФрд░ рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдл्рд░ीрдХा рдХे


#репреп.рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдоें рдЧрд░рдо рджрд▓ рдХे рдиेрддा рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ =рд▓ाрд▓ा рд▓ाрдЬрдкрдд рд░ाрдп,рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ, рд╡िрдкिрди рдкाрд▓,рдФрд░ рдЕрд░рд╡िंрдж рдШोрд╖ 

#резрежреж.рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдЙрджाрд░рд╡ाрджी рдзрдб़े рдХे рдиेрддाрдУं рдХे рдиाрдо рдмрддाрдИрдпे ?
рдЙрдд्рддрд░ = #рез.рджाрджाрднाрдИ рдиोрд░ोрдЬी
           #реи. рдЧोрдкाрд▓рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े
           #рей. рдорджрдирдоोрд╣рди рдоाрд▓рд╡ीрдп
           #рек. рдЧोрд╡िрди्рдж рд░рдиाрдб़े
           #рел.рдлिрд░ोрдЬрд╢ाрд╣ рдоेрд╣рддा
           #рем.рдмрджрд░ूрдж्рджीрди рддेрдпрдмрдЬी
           #рен.рдЖрдиंрдж рдоोрд╣рди рдШोрд╖
           #рео.рдЖрдиंрдж рдЪाрд░्рд▓ू
           #реп.рдбрдм्рд▓्рдпू. рд╕ी. рдмрдирд░्рдЬी

#резрежрез.рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХे рд╕рдордп рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдХौрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд░्рдб़ рдб़рдлрд░िрди

#резрежреи.рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдк्рд░рдердо рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬाрд░्рдЬ рдпूрд▓

#резрежрей.8 рдбिрдЧ्рд░ी рдЪेрдирд▓ рдХिрди рдж्рдзीрдкों рдХो рдЕрд▓рдЧ рдХрд░рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоाрд▓рдж्рдзीрдк рдФрд░ рдоिрдиिрдХाрдп рдХो
           
#резрежрек.10 рдбिрдЧ्рд░ी рдЪेрдирд▓ рдХिрди рдж्рдзीрдкों рдХो рдЕрд▓рдЧ рдХрд░рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдг्рдб़рдоाрди рдФрд░ рдиिрдХोрдмाрд░ 

#резрежрел.9 рдбिрдЧ्рд░ी рдЪेрдирд▓ рдХिрди рдж्рдзीрдкों рдХो рдЕрд▓рдЧ рдХрд░рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ =рд▓рдХ्рд╖рдж्рдзीрдк рдФрд░ рдоिрдиिрдХाрдп

#резрежрел.рднाрд░рдд рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдХिрддрдиा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 32,87,263 рд╡рд░्рдЧ рдХिрдоी

#резрежрем.рднाрд░рдд рдХी рдЕंрдХ्рд╖ाрд╢ рдПँрд╡ рджेрд╢ाрди्рддрд░ рд╕्рдеिрддि рдХे рдмाрд░ें рдоें рдмрддाрдИрдпे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдХ्рд╖ांрд╢ीрдп рд╕्рдеिрддि 8°4' рд╕े 37°6'рдЙрдд्рддрд░ी рдЕрдХ्рд╖ांрд╢

рджेрд╢ाрди्рддрд░ рд╕्рдеिрддि 68°7'рд╕े 97°25'рдкूрд░्рд╡ी рджेрд╢ांрддрд░

#резрежрен.рднाрд░рдд рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкंрдЪाрдЧ рдХрдм рдЕрдкрдиाрдпा рдЧрдпा рдФрд░ рдпрд╣ рдХिрд╕ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 22 рдоाрд░्рдЪ 1957 рдоें рднाрд░рдд рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкंрдЪाрдЧ рдЕрдкрдиाрдпा рдЧрдпा рдеा.

рдпрд╣ рдкंрдЪाрдЧ рдЧ्рд░िрдЧेрд░िрдпрди рдХैрд▓ेрдг्рдб़рд░ рдХे рд╕ाрде - рд╕ाрде рд╢рдХ рд╕ंрд╡рдд рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдеा.

#резрежрео.рдХ्рд░ाрдпोрдЬेрдиिрдХ рдЗंрдЬрди рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрд╕ рдк्рд░ोрдШोрдЧिрдХी рдоें рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрдХेрдЯ़ рдк्рд░ोрдШोрдЧिрдХी

#резрежреп.рд╡िрдзुрдд рдмрд▓्рдм рдХा рдлिрд▓ाрдоेंрдЯ рдХिрд╕ рдзाрддु рдХा рдмрдиा рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЯंрдЧрд╕्рдЯрди

#резрезреж.рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯрд░ीрдп рдЪाрд╡рд▓ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдордиीрд▓ा (рдлिрд▓ीрдкींрд╕)

#резрезрез.рднाрд░рддीрдп рдЪाрд╡рд▓ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди (Indian rise research Institute) рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХрдЯ़рдХ (рдЙрдб़ीрд╕ा)

#резрезреи.рд░рдХ्рдд рдХा рд╕्рдХंрджрди рдХे рд▓िрдпे рд╕рд╣ाрдпрдХ рддрдд्рд╡ рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╣िрдкेрд░ीрди

#резрезрей.рдЦाрдиा рдмрдиाрдиें рд╡ाрд▓ी рдЧैрд╕ рдоें рдХिрд╕ рдЧैрд╕ рдХा рдоिрд╢्рд░рдг рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдм्рдпूрдЯेрди рдФрд░ рдк्рд░ोрдкेрди

#резрезрек.рдЬрд▓ рдХा рдШрдирдд्рд╡ рдХिрд╕ рдбिрдЧ्рд░ी рддाрдкрдоाрди рдкрд░ рдЕрдзिрдХрддрдо рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 4° C рдкрд░

#резрезрел.рдкрд░рдоाрдгु рд░िрдПрдХ्рдЯрд░ рдоें рднाрд░ी рдЬрд▓ рдХा рдХ्рдпा рдХाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рди्рдпूрдЯ्рд░ाрди рдХी рдЧрддि рдХो рдоंрдж рдХрд░рддा рд╣ैं.

#резрезрем.рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд▓ोрдЧ рдХिрд╕ рдзाрддु рд╕े рдЕрдкрд░िрдЪिрдд рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ोрд╣ा

#резрезрен.рд╢ांрдд рдШाрдЯी рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХेрд░рд▓

#резрезрео.рднाрд░рдд рдХी рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рд╕рдордп рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХोंрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬे.рдмी.рдХृрдкрд▓ाрдиी

#резрезреп.рд╕рддीрд╢ рдзрд╡рди рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдХेрди्рдж्рд░ рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢्рд░ी рд╣рд░िрдХोрдЯा (рдЖрди्рдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢)

#резреиреж.рд╕рдоुрдж्рд░ рдХी рдЧрд╣рд░ाрдИ рдоाрдкрдиे рдХा рдЙрдкрдХрд░рдг рдХ्рдпा рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдлेрдеोрдоीрдЯрд░

#резреирез.рд▓ाрд░्рдб़ рдХрд░्рдЬрди рдХे рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХो рдУрд░ंрдЧрдЬेрдм рдХे рд╕рдоाрди рдХिрд╕рдиे рдмрддाрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░=рдЧोрдкाрд▓рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े

#резреиреи.рдмिрдЯ़рдХाрдЗрди рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмिрдЯрдХाрдЗрди рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдЖрднाрд╕ी рдоुрдж्рд░ा рд╣ैं
           рдпрд╣ рдХिрд╕ी рднी рджेрд╢ рдж्рдзाрд░ा рдЬाрд░ी рдирд╣ी рдХी рдЬाрддी рд╣ैं.

#резреирей.рдмंрдЧाрд▓ рдоें рд▓ाрд░्рдб़ рдХाрд░्рдирд╡ाрд▓िрд╕ рдиे рдХोрди рд╕ी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╢ुрд░ू рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕्рдеाрдИ рдмंрджोрдмрд╕्рдд (1793)

#резреирек.рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднा рдХे рдЧрдарди рд╕े рд╕ंрдмрдзिрдд рдЙрдкрдмंрдз рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдоें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 80

#резреирел.рдПрдХ्рд╕ - рдХिрд░рдгों рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдбрдм्рд▓्рдпू .рдЬे.рд░ांрдЯрдЬрди

#резреирем.рд▓ाрдУрд╕ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡िрдПंрддिрди

#резреирен.рдпूрдХ्рд░ेрди рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХीрд╡

#резреирео.рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдкрд░िрд╖рдж рдоें рд╕्рдеाрдИ рд╕рджрд╕्рдпों рдХे рдиाрдо рдмрддाрдЗрдпे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдоेрд░िрдХा, рдм्рд░िрдЯेрди,рдл्рд░ांрд╕,рд░ूрд╕,рдФрд░ рдЪीрди

#резреиреп.рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ंрдШ рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рди्рдпूрдпाрд░्рдХ

#резрейреж. рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рдЕрди्рд╡ेрд╖рдг рдм्рдпूрд░ों (C.B.I.) рдХा рдЧрдарди рдХрдм рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1963 рдоें

#резрейрез. рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдиिрдпрдд्рд░ंрдХ рдПंрд╡ рдорд╣ाрд▓ेрдЦा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдХ рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рдХी рдЬाрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 148

#резрейреи.рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдк्рд░рдердо рдоुрд╕्рд▓िрдо рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмрджрд░ूрдж्рджीрди рддेрдпрдм рдЬी

#резрейрей. рдИрд░ाрди рдХे рд╢ाрд╣ рдЕрдм्рдмाрд╕ рдХा рдЪिрдд्рд░ рдмрдиाрдиें рд╡ाрд▓ा рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ рдХोंрди рдеा,рдЬो рдЬрд╣ाँрдЧीрд░ рдХे рджрд░рдмाрд░ рдоें рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмिрд╢рдирджाрд╕

#резрейрек.рдЖрдЬाрдж рд╣िрди्рдж рдлोрдЬ рдХा рдк्рд░рдердо рд╕ेрдиाрдкрддि рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоोрд╣рдирд╕िंрд╣

#резрейрел.рдЬрд▓िрдпाрд╡ाрд▓ा рдмाрдЧ рд╣рдд्рдпाрдХांрдб़ рдХो рдЕंрдЬाрдо рджेрдиे рд╡ाрд▓ा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХोंрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬрдирд░рд▓ рдбाрдпрд░

#резрейрем.рдЬрд▓िрдпाрд╡ाрд▓ा рдмाрдЧ рд╣рдд्рдпाрдХांрдб़ рдХी рдЬांрдЪ рдХे рд▓िрдпे рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдж्рдзाрд░ा рдЧрдаिрдд рд╕рдоिрддी рдХिрд╕рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдоें рдЧрдаिрдд рдХी рдЧрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू

#резрейрен.рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдоें рд╣िंрджी рдХो рджेрд╡рдиाрдЧрд░ी рдХे рд░ूрдк рдоें рдоाрди्рдпрддा рджी рдЧрдИ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 343

#резрейрео.рдкाрдЬिрдЯ्рд░ाрди рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХाрд░्рд▓ рдбेрд╡िрдб़ рдПрдг्рдб़рд░рд╕рди

#резрейреп.рднाрд░рдд рдиे рдУрд▓рдкिंрдХ рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдиा рдХрдм рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрдЯंрд╡рд░्рдк рдУрд▓рдкिंрдХ 1920

#резрекреж.рдЪेрдХрдоेрдЯ,рдЧेрдо्рдмिрдЯ рдПंрд╡ рд╕्рдЯेрд▓рдоेрдЯ рд╢рдм्рдж рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ोрддें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢рддрд░ंрдЬ


#резрекрез.рдмрдЯ़рд▓рд░ рдХрдоेрдЯी рдХрдм рдЧрдаिрдд рд╣ुрдИ рдеी рддрдеा рдЗрд╕рдХा рдХ्рдпा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмрдЯрд▓рд░ рдХрдоेрдЯी 1927 рдоें рдЧрдаिрдд рд╣ुрдИ рдеी,рдЬिрд╕рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдФрд░ рджेрд╢ी рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдмीрдЪ рд╕рдо्рдмंрдз рд╕ुрдзाрд░рдиा рдеा.

#резрекреи.рдж्рдзेрдз рд╢ाрд╕рди рдХिрд╕ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдж्рдзाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рднाрд░рдд рд╢ाрд╕рди рдЕрдзिрдиिрдпрдо 1919

#резрекрей.рдЗंрдб़िрдпрди рдХाँрдЙрд╕िрд▓ рдПрдХ्рдЯ 1909 рдХो рдХिрд╕ рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоाрд░्рд▓े - рдоिंрдЯो рд╕ुрдзाрд░

#резрекрек.рдоाрд░्рд▓े - рдоिंрдЯ़ों рд╕ुрдзाрд░ 1909 рдХा рд╡िрд╡ाрджाрд╕्рдкрдж рдмिंрджु рдХ्рдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоुрд╕рд▓рдоाрдиों рдХे рд▓िрдпे рдк्рд░рдердХ рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा

#резрекрел.рдмंрдЧाрд▓ рдХा рд╡िрднाрдЬрди рдХिрд╕ рд╕рди् рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1905

#резрекрем.рдмंрдЧाрд▓ рд╡िрднाрдЬрди рдХे рд▓िрдпे рдЙрдд्рддрд░рджाрдпी рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХोंрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд░्рдб़ рдХрд░्рдЬрди

#резрекрен.рдоुрд╕्рд▓िрдо рд▓ीрдЧ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1906

#резрекрео.рдмंрдЧ рднंрдЧ рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рдХोंрди - рд╕ा рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЖंрджोрд▓рди рдЪрд▓ाрдпा рдЧрдпा рдЬो рдмाрдж рдоें  рднाрд░рддीрдп рд╕рд╡рддंрдд्рд░рддा рдЖंрджोंрд▓рди рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣рдеिрдпाрд░ рдмрди рдЧрдпा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕्рд╡рджेрд╢ी рдЖंрджोंрд▓рди

#резрекреп.рдмंрдЧाрд▓ рд╡िрднाрдЬрди рдХिрд╕ рд╕рди् рдоें рд░рдж्рдз рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рди् 1911 рдИ.рдоे

#резрелреж.рд╕ाрдЗрдорди рдХрдоीрд╢рди рдХрдм рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдЖрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рди् 1927 рдоें

#резрелрез.рд╕ाрдЗрдорди рдХрдоीрд╢рди рдХिрд╕ рдПрдХ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХे рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдЖрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рднाрд░рдд рдкрд░िрд╖рдж рдЕрдзिрдиिрдпрдо 1919

##резрелреи.рдЪुрдиाрд╡ рдЖрдпोрдЧ рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдЖрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 324

#резрелрей.рдЗрд╕рд░ो (Indian Space Research Organisation) рдХрдм рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдЖрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рди् 1969 рдоें

#резрелрек.рд╡िрдХ्рд░рдо рд╕ाрд░ाрднाрдИ рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдХेрди्рдж्рд░  рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рддिрд░ूрдЕрдиंрддрдкुрд░рдо् (рдХेрд░рд▓)

#резрелрел.рдЕрди्рддрд░िрдХ्рд╖ рдЖрдпोрдЧ рдХрдм рдмрдиा рдФрд░ рдЗрд╕рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рди् 1972 рдоें,рдЗрд╕рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдмेंрдЧрд▓ूрд░ू рдоें рд╣ैं.

#резрелрем.рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдЕрдиुрдк्рд░рдпोрдЧ рдХेрди्рдж्рд░ (SAR) рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж

#резрелрен.рд╕ौрд░ рдоंрдб़рд▓ рдоें рдк्рд░рде्рд╡ी рдХिрди рджो рдЧ्рд░рд╣ों рдХे рдмीрдЪ рдкрдб़рддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢ुрдХ्рд░ рдФрд░ рдоंрдЧрд▓

#резрелрео.рд▓ोрдХрд╕рднा рдХी рдЕрдзिрдХрддрдо рд╕рджрд╕्рдп рд╕ंрдЦ्рдпा рдХिрддрдиी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 552
#резрелреп.2011 рдЬрдирдЧрдгрдиा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рднाрд░рдд рдХे рдХोंрди рд╕े рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдШрдирдд्рд╡ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓ (903 рд╡्рдпрдХ्рддि рдк्рд░рддि рд╡рд░्рдЧ рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░)

#резремреж.2011 рдХी рдЬрдирдЧрдгрдиा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХेрди्рдж्рд░рд╢ाрд╕िрдд рдк्рд░рджेрд╢ों рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЬрдирд╕ँрдЦ्рдпा рдШрдирдд्рд╡ рдХिрд╕рдХा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджिрд▓्рд▓ी (11320 рд╡्рдпрдХ्рддि рдк्рд░рддि рд╡рд░्рдЧ рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░)

#резремрез.2011 рдЬрдирдЧрдгрдиा рдЕрдиुрд╕ाрд░ рди्рдпूрдирддрдо рдЬрдирдШрдирдд्рд╡ рд╡ाрд▓ा рдк्рд░рджेрд╢ рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд░ूрдгाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ (17 рд╡्рдпрдХ्рддि рдк्рд░рддि рд╡рд░्рдЧ рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░)

#резремреи.рд╡िрд╢्рд╡ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рджिрд╡рд╕ рдХрдм рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं?
рдЙрдд्рддрд░ = 5 рдЬूрди

#резремрей.рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рд▓ाрдЧू рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 26 рдЬрдирд╡рд░ी 1950

#резремрек.рдорд╣ाрд▓ेрдЦाрдХाрд░ рдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХी рдЬांрдЪ рдХिрд╕ рд╕рдоिрддी рдж्рдзाрд░ा рдХी рдЬाрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ोрдХ рд▓ेрдЦा рд╕рдоिрддी рдж्рдзाрд░ा

#резремрел.рд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓ рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдж्рдзाрд░ा рдХोрди рд╕े рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХी рдЬाрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 153

#резремрем. рд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓ рдЕрдкрдиा рдд्рдпाрдЧрдкрдд्рд░ рдХिрд╕े рд╕ोंрдкрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░  = рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि

#резремрен.рд╕ंрд╕рдж рдХो рдоौрд▓िрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдоें рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдХिрд╕ рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдж्рдзाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ ?
рдЙрдд्рддрд░ =24 рд╡ां рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдж्рдзाрд░ा

#резремрео.рднाрд░рдд рдЫोрдб़ो рдЖंрджोंрд▓рди рдХрдм рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ ?
рдЙрдд्рддрд░ = 9 рдЕрдЧрд╕्рдд 1942

#резремреп.рд╕ेрд▓्рдпूрд▓рд░ рдЬेрд▓ рдЬो рдХि рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖंрджोंрд▓рди рдХा рдк्рд░рддीрдХ рдеी рдХрд╣ाँ рдкрд░ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕंрдб़рдоाрди рдоें

#резренреж.'рд╕рд░्рд╡ेंрдЯрд╕ рдЖрдл рдЗंрдб़िрдпा рд╕ोрд╕ाрдпрдЯ़ी' рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧोрдкाрд▓рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े

#резренрез.рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕рди् 1924 рдоें рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдмрдиे рдеे рдпрд╣ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдХрд╣ाँ рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмेрд▓рдЧांрд╡

#резренреи.рджेрд╢ी рд░िрдпाрд╕рддों рдХे рдПрдХीрдХрд░рдг рдХा рд╢्рд░ेрдп рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рд░рджाрд░ рд╡рд▓्рд▓рднрднाрдИ рдкрдЯेрд▓ рдХो

#резренрей.рджेрд╡ рдк्рд░рдпाрдЧ рдоें рдХिрди рдирджिрдпों рдХा рдоिрд▓рди рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рднाрдЧीрд░рдеी рдПंрд╡ рдЕрд▓рдХрдиंрджा 

#резренрек.рднाрд░рдд рдХी рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рд╕рдордп рдм्рд░िрдЯेрди рдХा рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХोंрди рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХ्рд▓ीрдоेंрдЯ़ рдПрдЯрд▓ी

#резренрел.рдХिрд╕ рд╕ंрд╡ैрдзाрдиिрдХ рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдж्рдзाрд░ा 6 рд╕े 14 рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдХे рдмाрд▓рдХ - рдмाрд▓िрдХाрдУं   рдХो рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЧрдпा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 86 рд╡ें рд╕ंрд╡िрдзाрдиिрдХ рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдж्рдзाрд░ा

#резренрем.рдЕрди्рддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╣ेрдЧ (рдиीрджрд░рд▓ेंрдб़)

#резренрен.рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯрд░ीрдп рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдоें рдХिрддрдиें рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рд╣ोрддें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 15

#резренрео.рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯрд░ीрдп рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдоें рдиिрдпुрдХ्рддि рдХे рд▓िрдпे рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ों рдХा рдХाрд░्рдпрдХाрд▓ рдХिрддрдиा рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 9 рд╕ाрд▓

#резренреп.рдХेрдб़рдоिрдпрдо рдЫрдб़ों рдХा рдкрд░рдоाрдгु рд░िрдПрдХ्рдЯрд░ рдоें рдХ्рдпा рдХाрдо рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдпрд╣ рдЫрдб़े рдоंрджрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдкрд░рдоाрдгु рд░िрдПрдХ्рдЯрд░ рдоें рдЙрдкрдпोрдЧ рд▓ाрдИ рдЬाрддी рд╣ैं.

#резреореж.рд╡िрдЯाрдоिрди D рдХा рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХोрд▓िрдХेрд▓्рд╕िрдлेрд░ोрд▓

#резреорез.рдХोрдИ рд╡िрдзेрдпрдХ рдзрди рд╡िрдзेрдпрдХ рд╣ैं рдЗрд╕рдХा рдиिрд░्рдгрдп рдХिрд╕рдХे рдж्рдзाрд░ा рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ोрдХрд╕рднा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖

#резреореи.рдХिрд╕рдиे рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдб़िрдпा рдХрдо्рдкрдиी рдХो рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдХрдо्рдкрдиी рд╕े рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдпрд╡ाрджी рддाрдХрдд рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд░्рдб़ рд╡ेрд▓ेрдЬрд▓ी

#резреорей.рдоाрдЗрдХ्рд░ोрд╕ाрдл्рдЯ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХोрди рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмिрд▓ рдЧेрдЯ्рд╕

#резреорек.рдХेрд╢рд░ - рдП - рд╣िрди्рдж рдХी рдЙрдкाрдзि рдЕрд╕рд╣рдпोрдЧ рдЖंрджोрд▓рди рдХे рджोрд░ाрди рдХिрд╕े рдк्рд░рджाрди рдХी рдЧрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी

#резреорел.рджाрджाрднाрдИ рдиोрд░ोрдЬी рдХे рдЖрд░्рдеिрдХ рдиिрд╖्рдХाрд╕рди рд╕िрдж्рдзांрдд рд╕े рдХिрд╕ рд╡्рдпрдХ्рддि рдиे рдЕрд╕рд╣рдорддि рд╡्рдпрдХ्рдд рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рд░ рд╕ैрдпрдж рдЕрд╣рдордж рдЦाрди

#резреорем.рдЪीрдиी рдпाрдд्рд░ी рдлा्рд╣рдпाрди рдХिрд╕рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рднाрд░рдд рдЖрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪрди्рдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдж्рдзिрддीрдп

#резреорен.рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХिрд╕ рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдж्рдзाрд░ा рд╕рдо्рдкрддि рдХे рдЕрдзिрдХाрд░ рдХो рдоोрд▓िрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХी рд╕ूрдЪी рд╕े рд╣рдЯा рджिрдпा рдЧрдпा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 44 рд╡ाँ рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдж्рдзाрд░ा

#резреорео.рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ंрдШ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдоें рдоुрдЦ्рдп рдкрд╣рд▓ рдХिрд╕ рдиेрддा рдиे рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдл्рд░ेंрдХрд▓िрди рд░ूрдЬрд╡ेрд▓्рдЯ 

#резреорео.рдЬрдм рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдФрд░ рдЙрдк - рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдЕрдиुрдкрд╕्рдеिрдд рд╣ो рддрдм рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХे рджाрдпिрдд्рд╡ों рдХो рдХोंрди рд╕ंрднाрд▓рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХा рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢

#резреореп.рд╡िрдо्рдмрд▓рдб़рди рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рд╕े рд╕ंрдмрдзिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрди рдЯेрдиिрд╕

#резрепреж.рдУрдгрдо рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдд्рдпोрд╣ाрд░ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХेрд░рд▓

#резрепрез."рдкंрдЬाрдм рдХेрд╢рд░ी"рдХे рдиाрдо рд╕े рдХोंрди рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд▓ा рд▓ाрдЬрдкрдд рд░ाрдп

#резрепреи.рдеाрд░ рдорд░ूрд╕्рдерд▓ рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдкрд╢्рдЪिрдо рд╕ीрдоा рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди

#резрепрей.рдмंрдЧ рднंрдЧ рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рдЖंрджोंрд▓рди рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ुрд░ेрди्рдж्рд░рдиाрде рдмрдирд░्рдЬी

#резрепрек.рдз्рд╡рдиि рдХिрд╕ рдоाрдз्рдпрдо рдоें рдн्рд░рдордг рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдиिрд░्рд╡ाрдд

#резрепрел.рдоोрдмाрдЗрд▓ рдХे рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░рдХ рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдл्рд░ेрдб़ рдоोрд░िрд╕рди 
#резрепрем.рдЧोрддрдо рдмुрдж्рдз рдиे рдЕрдкрдиा рдк्рд░рдердо рдЙрдкрджेрд╢ рдХрд╣ाँ рджिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ाрд░рдиाрде


#резрепрео.рдХोंрди рд╕ा рд░ंрдЧ рдЙрд╖्рдоा рдХा рдЙрдд्рддрдо рдЕрд╡рд╢ोрд╖рдХ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХाрд▓ा

#резрепреп.рдХांрд╕ा рдХिрди рддрдд्рд╡ों рдХा рдоिрд╢्рд░рдг рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рддांрдмा рдФрд░ рдЯिрди

#реирежреж.рдЬрдм рдХाрд░्рдмрди рдЕрдкрд░्рдпाрдк्рдд рдЖрдХ्рд╕ीрдЬрди рдХी рдЙрдкрд╕्рдеिрддी рдоें рдЬрд▓рддा рд╣ैं,рддो рдХोंрди рд╕ी рд╣ाрдиिрдХाрд░рдХ рдЧैрд╕ рдмрдирддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХाрд░्рдмрди рдоोрдиो рдЖрдХ्рд╕ाрдЗрдб़

#реирежрез.рдкोрд▓िрдпो рдУрд░рд▓ рд╡ेрдХ्рд╕ीрди рдХा рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХिрд╕рдиें рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрд▓рдмрд░्рдЯ рд╕рдмीрди

#реирежреи.рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдоोрд▓िрдХ рдХрд░्рддрд╡्рдп рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕े рд▓िрдпे рдЧрдпे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ =рд░ूрд╕ (рдкूрд░्рд╡ рд╕ोрд╡िрдпрдд рд╕ंрдШ) рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕े

#реирежрей.рдмाрди рдирдЧрд░ рдХिрд╕ рдирджी рдХे рдХिрдиाрд░ें рдмрд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрдЗрди

#реирежрек.рдХाрд╣िрд░ा рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рд╣ैं ?рдФрд░ рдХिрд╕ рдирджी рдХे рдХिрдиाрд░ें рдмрд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоिрд╕्рд░ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдХाрд╣िрд░ा рд╣ैं,рдФрд░ рдпрд╣ рдиीрд▓ рдирджी рдХे рдХिрдиाрд░ें рдмрд╕ा рд╣ैं.

#реирежрел.рдмिрд╣ू рдХिрд╕ рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬ्рдп рдХा рд▓ोрдХрдд्рд╕рд╡ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд╕рдо

#реирежрем.рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд░ेрдб़рдХ्рд░ाрд╕ рд╕рдоिрддी рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬेрдиेрд╡ा (рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ेंрдб़)

#реирежрен.рдЦाрдж्рдп рдФрд░ рдХृрд╖ि рд╕ंрдЧрдарди (F.A.O.) рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ोрдо (рдЗрдЯрд▓ी)

#реирежрео.рдпूрд░ोрдкिрдпрди рдпूрдиिрдпрди рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрдиें рд╡ाрд▓ा рджेрд╢ рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдм्рд░िрдЯेрди

#реирежреп.рдпूрд░ोрдкिрдпрди рдпूрдиिрдпрди рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдм्рд░ूрд╕ेрд▓्рд╕ (рдЬрд░्рдордиी)

#реирезреж.рд╕ुрднाрд╖рдЪрди्рдж्рд░ рдмोрд╕ рдХे рд▓ाрдкрддा рд╣ोрдиें  рдХी рдЬांрдЪ рдХे рд▓िрдпे рдЧрдаिрдд рдЖрдпोрдЧ рдХोंрди рд╕ा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрдо.рдХे.рдоुрдЦрд░्рдЬी рдЖрдпोрдЧ

#реирезрез.рд╡ाрдпुрдордг्рдб़рд▓ рдоें рдУрдЬोрди рдкрд░рдд рдХा рдХ्рдпा рдХाрдо рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ूрд░्рдп рдХी рдкрд░ाрдмेंрдЧрдиी рдХिрд░рдгों рд╕े рдоाрдирд╡ рдФрд░ рдЬीрд╡ рдЬंрддुрдУं рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рддी рд╣ैं.

#реирезреи.рд░рдХ्рдд рд╕рдоूрд╣ рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХाрд░्рд▓ рд▓ेंрдб़рд╕्рдЯीрдирд░ рдиे

#реирезрей.''рдПрд▓ीрд╕ा'' (ELISA) рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХिрд╕ рдмीрдоाрд░ी рдХी рдкрд╣рдЪाрди рд╣ेрддू рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрдб्рд╕ рдХे рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдпे

#реирезрек.рд╡рдпрд╕्рдХ рдоाрдирд╡ рдоें рдХिрддрдиी рдЕрд╕्рдеिрдпाँ рд╣ोрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 206 

#реирезрел.рдоाрдирд╡ рд╣्рд░рджрдп рдХा рдк्рд░рдердо рд╢рд▓्рдп рдк्рд░рддिрд░ोрдкрдг рдХिрд╕рдХे рдж्рдзाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХ्рд░िрд╢्рдЪिрдпрди рдмрд░рдиाрд░्рдб़ рдж्рдзाрд░ा

#реирезрем.рдПрд╕्рдЯ्рд░ोрдЬрди рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоाрдирд╡ рд╣ाрд░्рдоोंрди

#реирезрен.рдЬрдм рдХोрдИ рдЬрд╣ाрдЬ рд╕рдоुрдж्рд░ рд╕े рдирджी рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддा рд╣ैं,рддो рдХोंрди рд╕ी рдШрдЯ़рдиा рдШрдЯिрдд рд╣ोрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬрд╣ाрдЬ рдХुрдЫ рдКрдкрд░ рдХी рдУрд░ рдЙрда рдЬाрддा рд╣ैं.

#реирезрео.рд╢ुрд╖्рдХ рдмрд░्рдл рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдаोрд╕ рдХाрд░्рдмрди рдб़ाрдЗ рдЖँрдХ्рд╕ाрдЗрдб़

#реирезреп.рд░िрдПрдХ्рдЯрд░ рд╕्рдХेрд▓ рдкрд░ рдХिрд╕рдХी рддीрд╡्рд░рддा рдоाрдкी рдЬाрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рднूрдХрдо्рдк

#реиреиреж.рдЧोрддाрдЦोрд░ рдХिрд╕ рдЧैрд╕ рдХा рдоिрд╢्рд░рдг рд╕ाँрд╕ рд▓ेрдиें рд╣ेрддू рдХрд░рддे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╣ीрд▓िрдпрдо - рдЖрдХ्рд╕ीрдЬрди рдоिрд╢्рд░рдг

#реиреирез.рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдорд╣िрд▓ा рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдпाрдд्рд░ी рдХोंрди рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡ेрд▓ेрди्рдЯीрдиा рддेрд░ेрд╢рдХोрд╡ा

#реиреиреи.рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди рдХी рд╕ंрд╕рдж рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ैं?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢ोрд░ा

#реиреирей.рдд्рд░िрдкिрдЯीрдХा рдоें рдХिрд╕рдХे рдЙрдкрджेрд╢ों рдХा рд╕ंрдХрд▓рди рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмुрдж्рдз рдХे

#реиреирек.рдЖрдЬाрдж рд╣िрди्рдж рдлौрдЬ рдХा рдЧрдарди рдХрдм рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рди् 1942 рдоें

#реиреирел.рднाрд░рдд рдоें рдк्рд░рдердо рд░ेрд▓ рд▓ाрдЗрди рдХрд╣ाँ рд╕े рдХрд╣ाँ рдХे рдмीрдЪ рдмрдиी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмрдо्рдмрдИ рд╕े рдаाрдгे рдХे рдмीрдЪ

#реиреирем.рдХुрд╢ाрд╕рди рдХे рдЖрд░ोрдк рдоें рдХिрд╕ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдиे рдоैрд╕ूрд░ рдХा рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдЕрдкрдиे рд╣ाрде рдоें рд▓े рд▓िрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд░्рдб़ рд╡िрд▓िрдпрдо рдмेंрдЯिрдЧ

#реиреирен.рдЧुрд▓рдмрджрди рдмेрдЧрдо рдХे рдкिрддा рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмाрдмрд░ 

#реиреирео. рджिрд▓्рд▓ी рдХी рдЬाрдоा рдорд╕्рдЬिрдж рдХिрд╕рдиें рдмрдиाрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢ाрд╣рдЬрд╣ाँ

#реиреиреп.рднाрд░рдд рдоें рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рд╢рдХ्рддि рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХिрд╕े рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд▓्рдмूрдХрд░्рдХ

#реирейреж.рдХिрд╕рдиें рдЕрдкрдиी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдоुрд░्рд╢िрджाрдмाрдж рд╕े рдоुंрдЧेрд░ рд╕्рдеाрдиांрддрд░िрдд рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоीрд░ рдХाрд╕िрдо

#реирейрез.рдЧोрдкाрд▓рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े рдиे рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдмрдиाрд░рд╕ рдЕрдзिрд╡ेрд╢рди рдоें рдХрдм рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1905 рдоें

#реирейреи.31 рджिрд╕рдо्рдмрд░ 1929,рдХो рдХिрд╕рдиे рд▓ाрд╣ोрд░ рдоें рдЕрд░्рдж्рдз рд░ाрдд्рд░ी рдХो рддिрд░ंрдЧा рдлрд╣рд░ाрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू

#реирейрей.рдЖрдкाрддрдХाрд▓ीрди рдЙрдкрдмंрдз рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕े рд▓िрдпे рдЧрдпे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ =рдЬрд░्рдордиी (рдмीрдорд░ рд╕ंрд╡िрдзाрди)

#реирейрек.рдоूрд▓ рдЕрдзिрдХाрд░ рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕े рд▓िрдпे рдЧрдпे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдоेрд░िрдХा

#реирейрел.рд╕ंрд╕рджीрдп рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕े рд▓ी рдЧрдИ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдм्рд░िрдЯेрди

#реирейрем.рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 368 рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдЙрдж्рджेрд╢िрдХा рдХो рд╕ंрд╢ोрдзिрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ैं,рдпрд╣ рд╡ाрдж рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдЙрдаाрдпा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧोрд▓рдХрдиाрде рдмрдиाрдо рдкंрдЬाрдм рд░ाрдЬ्рдп рдоाрдорд▓ें рдоें

#реирейрен.рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХा рдХोंрди - рд╕ा рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рд╕ंрдШ рдХी рдХाрд░्рдпрд╢рдХ्рддि рдХे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рд╕ंрдмрдзिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 73

#реирейрео.рди्рдпाрдпिрдХ рдкुрд░्рдирд╡िрд▓ोрдХрди рд╕े рдХ्рдпा рдЖрд╢рдп рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХी рдЕрдкрдиें рдиिрд░्рдгрдпों рдФрд░ рднाрд░рдд рдХे рднीрддрд░ рдХे рдХिрд╕ी рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдпा рдЕрдзिрдХрд░рдг рдХे рдиिрд░्рдгрдпों рдХे рдкुрдирд░्рд╡िрд▓ोрдХрди рдХрд░рдиें рдХी рд╢рдХ्рддि

#реирейреп.рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 352 рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдж्рдзाрд░ा рдЖрдкाрдд рдХी рдЙрджрдШोрд╖рдгा рдХी рдЬाрддी рд╣ैं,рдЬрдмрдХि
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬрдм рдоंрдд्рд░ीрдоंрдб़рд▓ рдж्рдзाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рд╕ूрдЪрдиा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХो рджी рдЬाрддी рд╣ैं.

#реирекреж.рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдХे рджोрд░ाрди рдХोंрди рд╕ा рдЕрдзिрдХाрд░ рдиिрд▓рдо्рдмिрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ =рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 20 рдФрд░ 21 рдХे рдЕрдзीрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдЕрдзिрдХाрд░

#реирекрез.рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдХी рдЙрджрдШोрд╖рдгा рдоें "рд╕рд╢рд╕्рдд्рд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ " рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдпुрдж्рдз рдХिрд╕ рд╕ांрд╡ेрдзाрдиिрдХ рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдж्рдзाрд░ा рдк्рд░рддिрд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा ?

рдЙрдд्рддрд░ = 44 рд╡ें рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдж्рдзाрд░ा


#реирекреи.рд╕ंрд╕рдж рд╕рджрд╕्рдпों рдХी рдЕрдпोрдЧ्рдпрддा рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдХोंрди рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрддा рд╣ैं ?

рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि

#реирекрей.рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 368 рдоें рдХिрд╕ рд╕ांрд╡ेрдзाрдиिрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХा

#реирекрек.рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХे рд▓िрдпे рд▓ाрдпा рдЬाрдиें рд╡ाрд▓ा рд╡िрдзेрдпрдХ рдХिрддрдиें рд╕рджрд╕्рдпों рдХे рдмрд╣ुрдордд рд╕े рдкाрд░िрдд рд╕рдордЭा рдЬाрддा рд╣ैं.
рдЙрдд्рддрд░ = рдХुрд▓ рд╕рджрд╕्рдп рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे рдмрд╣ुрдордд рдФрд░ рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рддрдеा рдорддрджाрди рдХрд░рдиें рд╡ाрд▓ें рд╕рджрд╕्рдпों рдХे рдХрдо рд╕े рдХрдо рджो рддिрд╣ाрдИ рдордд рд╕े

#реирекрел.рднाрд░рдд рдоें рдЬрдирд╣िрдд рдпाрдЪिрдХा рдХे рдк्рд░рдгेрддा рдХोंрди рдеे ?

рдЙрдд्рддрд░ = рдк्рд░рдлुрд▓्рд▓рдЪंрдж рдирдЯрд╡рд░рд▓ाрд▓ рднрдЧрд╡рддी

#реирекрем.рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░िрд╖рдж рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рди् 1952 рдоें

#реирекрен.рдкंрдб़िрддा рд░рдоाрдмाрдИ рдиे рдХोंрди - рдХोंрди рд╕ी рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1.рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рдЙрдд्рдеाрди рдХे рд▓िрдпे "рдорд╣िрд▓ा рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ "

            2.рдкूрдиा рдЕрдХाрд▓ рдкीрдб़िрддों рдХे рд▓िрдпे " рдоुрдХ्рддि рд╕рджрди"

             3. рд╡िрдзрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдпे "рд╢ाрд░рджा рд╕рджрди"          

#реирекрео.рдоाрдЗрдХ्рд░ोрд╡ेрд╡ рдУрд╡рди рдоें рднोрдЬрди рдкрдХाрдиें рдХे рд▓िрдпे рдХोंрди рд╕ी рддंрд░рдЧे рдкैрджा рдХी рдЬाрддी рд╣ैं ?

рдЙрдд्рддрд░ = рд╡ैрдзुрдд рдЪुрдо्рдмрдХीрдп рддрд░ंрдЧे

#реирекреп.рд╕ोрдордиाрде рдХे рдоंрджिрд░ рдХो рд▓ूрдЯ़рдиें рд╡ाрд▓ा рдХोंрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдорд╣рдоूрдж рдЧрдЬрдирд╡ी

#реирелреж.'рдк्рд░ेрдЕрд░ीрдЬ' рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЙрдд्рддрд░ी рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рдШाрд╕ рдХे рдоैंрджाрди

#реирелрез.рдЯाрдпрдлूрди рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЯाрдпрдлूрди рдкрд╢्рдЪिрдоी рдк्рд░рд╢ांрдд рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рддрдеा рдЪीрди рд╕ाрдЧрд░ рдоें рдЖрдиें рд╡ाрд▓ा рдЙрд╖्рдгрдХрдЯ़िрдмंрдзीрдп рддूрдлाрди рд╣ैं.


#реирелреи.рдЧुрд░ूрдоुрдЦी рд▓िрдкी рдХे рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░рдХ рдХोंрди рдеे ?

рдЙрдд्рддрд░ = рдЧुрд░ू рдЕंрдЧрдж

#реирелрей.рдЕрдоृрддрд╕рд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧुрд░ू рдЕрд░्рдЬुрди рджेрд╡ рдиे

#реирелрек.рд╕िрдХ्рдЦ рд╡ीрд░ рдмंрджा рдмैрд░ाрдЧी рдХो рдХिрд╕рдиें рдкрд░ाрдЬिрдд рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмрд╣ाрджुрд░рд╢ाрд╣ рдк्рд░рдердо

#реирелрел.рдЪोрдеे рдЖंрдЧ्рд▓ - рдоैрд╕ूрд░ рдпुрдж्рдз рдоें рд╡िрдЬрдп рдХे рдмाрдж рд▓ाрд░्рдб़ рд╡ेрд▓ेрдЬрд▓ी рдХो рдХोंрди рд╕ी рдЙрдкाрдзि рдоिрд▓ी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоाрд░्рдХ्рд╡िрд╕ рдХी рдЙрдкाрдзि

#реирелрем.рдЗрдг्рдб़िрдпрди рд╕ोрд╢िрдпोрд▓ाрдЬिрд╕्рдЯ рдкрдд्рд░ рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢्рдпाрдордЬीрдХृрд╖्рдг рд╡рд░्рдоा

#реирелрен.'рд╡рди्рджे рдоाрддрд░рдо्' рдкрдд्рд░ рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХिрд╕рдиें рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоैрдб़рдо рдХाрдоा рдиे рдкेрд░िрд╕ рд╕े

#реирелрео.рдиीрд▓ рджрд░्рдкрдг рдиाрдЯ़рдХ рдХिрд╕рдиें рд▓िрдЦा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджीрдирдмंрдзु рдоिрдд्рд░ा

#реирелреп."рд░ाрдпрд▓ рдЖрдпोрдЧ " рдпा рд╡्рд╣ीрдЯ़рд▓े рдЖрдпोрдЧ рдХिрд╕рдХी рджрд╢ा рдХी рдЬांрдЪ рдХे рд▓िрдпे рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЧрдаिрдд рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рднाрд░рддीрдп рдЙрдзोрдЧों рдоें рдордЬ़рдмूрд░ों рдХी рджрд╢ा рдХी рдЬाँрдЪ рдХे рд▓िрдпे

#реиремреж." рди्рдпू рд▓ैрдо्рдк्рд╕ рдлाрд░ рдУрд▓्рдб़ " рд╢ीрд░्рд╖рдХ рд╕े рдХिрд╕рдиें рд▓ेрдЦ рд▓िрдЦे рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд░рд╡िंрдж рдШोрд╖

#реиремрез.рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХुрдЫ рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдЬैрд╕े рдиाрдЧрд░िрдХрддा,рдЪुрдиाрд╡,рдЕ्рд╕्рдеाрдИ рд╕ंрд╕рдж рдХिрд╕ рддाрд░ीрдЦ рдХो рд▓ाрдЧू рд╣ुрдпे рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = 26 рдирд╡рдо्рдмрд░ 1949

#реиремреи.рднाрд░рдд рдХे рдХिрд╕ рдПрдХ рдоाрдд्рд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдЕрдкрдиा рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╣ैं,рдФрд░ рдпрд╣ рдХрдм рд╕े рд▓ाрдЧू рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬрдо्рдоू рдФрд░ рдХрд╢्рдоीрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдЕрдкрдиा рдк्рд░рдердХ рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╣ैं,рдЬो 26 рдирд╡рдо्рдмрд░ 1957 рдХो рд▓ाрдЧू рд╣ुрдЖ рдеा.

#реиремрей.рджрд╕рд╡ीं рдЕрдиुрд╕ूрдЪी рдХा рд╕рдо्рдмंрдз рдХिрд╕рд╕े рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджрд▓рдмрджрд▓ рд╕े

#реиремрек.рджрд╕рд╡ीं рдЕрдиुрд╕ूрдЪी рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдХрдм рдЬोрдб़ी рдЧрдИ рдеी рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рд▓िрдпे рдХोंрди рд╕ा рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1985 рдоें 52 рд╡ाँ рд╕рд╡िंрдзाрди рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдХे рдж्рдзाрд░ा

#реиремрел.рдк्рд░рде्рд╡ी рдХा рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдЙрдкрдЧ्рд░рд╣ рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪрди्рдж्рд░рдоा

#реиремрем.рд╢рдиि рдЧ्рд░рд╣ рдХे рдХिрддрдиें рдЙрдкрдЧ्рд░рд╣ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 22

#реиремрен.рдмुрдз рдФрд░ рд╢ुрдХ्рд░ рдХे рдХिрддрдиें рдЙрдкрдЧ्рд░рд╣ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢ूрди्рдп

#реиремрео.рдХोрд░िрдЖрд▓िрд╕ рдк्рд░рднाрд╡ рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХोрд░िрдЖрд▓िрд╕ рдк्рд░рднाрд╡ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЙрдд्рддрд░ी рдЧोрд▓ाрд░्рдж्рдз рдоें рдкрд╡рдиें рдЕрдкрдиें рджाрдИं рдФрд░ рддрдеा рджрдХ्рд╖िрдг рдЧोрд▓ाрд░्рдж्рдз рдоें рдмाँрдпी рдФрд░ рд╡िрдХ्рд╖ेрдкिрдд рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं .

#реиремреп."рдбाрдХ्рдЯ्рд░िрди рдЖँрдл рд▓ेрдк्рд╕ " рдХी рдиिрддि рдХिрд╕ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд░्рдб़़ рдб़рд▓рд╣ोрдЬी

#реиренреж.рдбाрдХ्рдЯ्рд░िрди рдЖँрдл рд▓ेрдк्рд╕ рдиिрддि рдХे рдж्рдзाрд░ा рдб़рд▓рд╣ोрдЬी рдиे рдХिрди рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬ्рдпों рдХो рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╢ाрд╕рди рдоें рдоिрд▓ा рд▓िрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рддाрд░ा,рдЬैрддрдкुрд░,рд╕рдо्рднрд▓рдкुрд░,рдмрдШाрдЯ,рдЙрджрдпрдкुрд░,рдЭाँрд╕ी рддрдеा рдиाрдЧрдкुрд░

#реиренрез.рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдиिрд░्рдоाрдг рд╡िрднाрдЧ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд░्рдб़ рдб़рд▓рд╣ोрдЬी

#реиренреи.рд░ेрд▓,рдбाрдХ рддाрд░ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХिрд╕ рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рдЖрдпे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд░्рдб़ рдбрд▓рд╣ोрдЬी

#реиренрей.рд╣िрди्рджू рд╡ृрдж्рдзि рджрд░ рд╕े рдХिрд╕ рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдХा рдиाрдо рдЬुрдб़ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрдЬрдХृрд╖्рдг

#реиренрек.рдкेрдиिрд╕ीрд▓िрди рдХा рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░рдХ рдХोंрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрд▓рдХ्рдЬेंрдб़рд░ рдл्рд▓ेрдоिंрдЧ

#реиренрел.рд╡рд╣ рдХोंрди рд╕ा рдЦिрд▓ाрдб़ी рд╣ैं,рдЬिрд╕рдиें рдХ्рд░िрдХेрдЯ़ рдПंрд╡ рд╣ाрдХी рдоें рднाрд░рдд рдХा рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрдо.рдЬे.рдЧोрдкाрд▓рди

#реиренрем.рдкрд░ेрд╢ाрдиी,рдирд╡ीрдирддा,рд╢ाрд▓िрдирддा рдФрд░ рдЖрд╢्рд╡рд╕्рдд рдЧрддि рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рдоें рдЕंрдХ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпे рдЬाрддे рд╣ैं.
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬिрдо्рдиाрд╕्рдЯिрдХ

#реиренрен.рд╕ैрдоुрдПрд▓ рдмेрдХेрдЯ рдиोрдмрд▓ рдкुрд░ूрд╕्рдХाрд░ рдЬिрддрдиें рд╡ाрд▓े рдк्рд░рдоुрдЦ рдЦिрд▓ाрдб़ी рдеे ,рдпे рдХ्рдпा рдЦेрд▓рддे рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдк्рд░рдердо рд╢्рд░ेрдгी рдХ्рд░िрдХेрдЯ

#реиренрео.рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдб़िрдпा рдХрдо्рдкрдиी рдж्рдзाрд░ा 1765 рдоें рдЕрд╡рдз рдХे рдирд╡ाрдм рдХे рд╕ाрде рдХोंрди рд╕ी рд╕ंрдзि рдХी рдЧрдИ рдеी?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЗрд▓ाрд╣рдмाрдж рдХी рд╕ंрдзि

#реиренреп.рдЕрдоृрддрд╕рд░ рдХी рд╕ंрдзि (1809) рдХिрдирдХें рдмीрдЪ рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░рдгрдЬीрдд рд╕िंрдЧ рдФрд░ рд▓ाрд░्рдб़ рдоिंрдЯों рдХे рдмीрдЪ

#реиреореж.рд╕्рд╡рджेрд╢ी рдЖंрджोंрд▓рди рдХा рд╕рдорд░्рдерди рдХрд░рдиें рд╡ाрд▓ें рджो рдк्рд░рдоुрдЦ рдоुрд╕्рд▓िрдо рдиेрддा рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдм्рджुрд▓ рд░рд╢ीрдж рдЧрдЬрдирд╡ी рддрдеा рд▓िрдпाрдХрдд рд╣ुрд╕ैрди

#реиреорез.рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдЖंрджोंрд▓рди рдХे рджोрд░ाрди рднाрд░рдд рдЖрдиें рд╡ाрд▓ी  рдЬाрдиी рдоाрдиी рдорд╣िрд▓ा рд╢िрдХ्рд╖ाрд╡िрдж рдЬो рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдХी рдкрдХ्рд╖рдзрд░ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоेрд░ी рдХाрд░рдкेрдЯ़рд░

#реиреореи.рдкाрдгिрдиी рдж्рдзाрд░ा рд░рдЪिрдд рдЧ्рд░ंрде рдЬिрд╕рдоें рдоौрд░्рдпрдХाрд▓ рд╕े рдкूрд░्рд╡ рдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЖрд░्рдеिрдХ рдФрд░ рдзाрд░्рдоिрдХ рджрд╢ाрдУं рдХे рдмाрд░ें рдоें рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд╖्рдЯाрдз्рдпाрдпी

#реиреорей.рдХिрд╕ рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рд╕ेрдиाрдиी рдЬो рдХि рдПрдХ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╡рдХीрд▓ рднी рдеा рдХो " рдирд░рдХेрд╢рд░ी" рдЙрдкрдиाрдо рд╕े рд╕рдо्рдмोंрдзिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоोрд░ेрд╢्рд╡рд░ рд╡ाрд╕ुрджेрд╡ рдЕрдн्рдпंрдХрд░

#реиреорек.рд▓ोрдХрд╕рднा рдХे рдк्рд░рдердо рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧрдгेрд╢ рд╡ाрд╕ुрджेрд╡ рдоाрд╡рд▓ंрдХрд░

#реиреорел.рд╕िंрдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рдХिрд╕ рд╕्рдерд▓ рд╕े рдЪूрдб़िрдпाँ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХाрд▓ीрдмंрдЧा

#реиреорем.рд░рд╣рдиुрдоाрдИ рдоाрдЬрджрдпाрд╕рди рд╕рднा рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ =рез. рджाрджाрднाрдИ рдиोрд░ोрдЬी
          реи.рдлрд░рдЬोрди рдЬी
          рей.рдПрд╕.рдПрд╕.рдмंрдЧाрд▓ी

#реиреорен.рдЕрдоेрд░िрдХा рдоे рдеिрдпोрд╕ोрдлिрдХрд▓ рд╕ोрд╕ाрдпрдЯी рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрдм рд╡ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╣ेрдирд░ी рд╕्рдЯीрд▓ рдЕрд▓्рдХाрдЯ рдФрд░ рд╣ेрд▓рди рдкेрдЯ्рд░ोрд╡рдиा рдм्рд▓ेрд╡рдЯрд╕्рдХी (1875)

#реиреорео.рднाрд░рдд рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдФрд░ рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓ рдХिрди рд╡िрдзेрдпрдХ рдХो рд╕ंрд╕рдж рдпा рд░ाрдЬ्рдп рд╡िрдзाрдирдоंрдб़рд▓ рдХो рдирд╣ीं рд▓ोрдЯा рд╕рдХрддे рд╣ैं ? 
рдЙрдд्рддрд░ = рдзрди рд╡िрдзेрдпрдХ

#реиреореп.рдоोрд▓िрдХ рдХрд░्рддрд╡्рдпों рдХो рдХिрд╕ рд╕ंрд╡ेрдзाрдиिрдХ рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдХे рдж्рдзाрд░ा рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдк्рд░рд╡िрд╖्рдЯ рдХрд░ाрдпा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 42 рд╡ाँ рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोंрдзрди 1976 рдж्рдзाрд░ा

#реирепреж.рдоोрд▓िрдХ рдХрд░्рддрд╡्рдпों рдХो рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 51 A

#реирепрез.рд╣ैрдЬा рдХे рдЬीрд╡ाрдгु рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрдмрд░्рдЯ़ рдХोрдЪ

#реирепреи.рдХिрджांрдмी рд╢्рд░ीрдХांрдд рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рд╕े рд╕ंрдмрдзिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмेрдб़рдоिंрдЯрди

#реирепрей.рдЕрдЯाрдХाрдо рдПрдХ рд╕ुрдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди рд╣ैं,рдЬो рдХि рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рд╕्рдеिрдд рдПрдХ рджेрд╢ рдоें рд╣ैं,рдЙрд╕ рджेрд╢ рдХा рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪिрд▓ी

#реирепрек.рд╡िрдд्рдд рдЖрдпोрдЧ рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдЧрдаिрдд рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 280

#реирепрел.рдХेрди्рдж्рд░ рдФрд░ рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдордз्рдп рдХрд░ों рдХा рд╡िрддрд░рдг рдХрд░рдиें рд╡ाрд▓ा рдиिрдХाрдп рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡िрдд्рдд рдЖрдпोрдЧ

#реирепрем.рдХोंрди  рд▓ोрдХрд╕рднा рдХी рдХाрд░्рдпрд╡ाрд╣ी рдоें рднाрдЧ рд▓े рд╕рдХрддा рд╣ैं,рдкрд░рди्рддु рдорддрджाрди рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддा.
рдЙрдд्рддрд░ = рднाрд░рдд рдХा рдорд╣ाрдзिрд╡рдХ्рддा

#реирепрен.рднाрд░рдд рдХा рдЕрди्рдЯाрд░्рдХрдЯिрдХा рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рд╢ोрдз рдХेрди्рдж्рд░ рдХा рдХ्рдпा рдиाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджрдХ्рд╖िрдг рдЧंрдЧोрдд्рд░ी 

#реирепрео.рдкाрд░ा рдХिрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдж्рд░рд╡

#реирепреп. рд╕िрдиेрдмाрд░ рдХिрд╕рдХा рдЕрдпрд╕्рдХ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкाрд░े рдХा

#реирепреп.рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдоीрдЯрд░ (Hydrometer) рд╕े рдХ्рдпा рдоाрдкा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдж्рд░рд╡ों рдХा рдЖрдкेрдХ्рд╖िрдХ рдШрдирдд्рд╡

#рейрежреж.рдЧाँрдзी рдЬी рдХे рдиाрдо рдХे рдкрд╣рд▓े рдорд╣ाрдд्рдоा рдХрдм рдЬुрдб़ा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪрдо्рдкाрд░рдг рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ рдХे рджोрд░ाрди

#рейрежрез.рд╕ंрд╕ाрд░ рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдж्рдзीрдк рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧ्рд░ीрдирд▓ैंрдб़ 

#рейрежреи.рд╕िрд░рдХा рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдРрд╕िрдЯिрдХ рдПрд╕िрдб़

#рейрежреи."рд▓рдб़ो рдпा рдЙрдб़ो"рд╣ाрд░्рдоोंрди рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрдб्рд░ीрдиीрд▓िрди

#рейрежрей.рд╡рд╣ рдХोंрди рд╕ी рддाрд░ीрдЦ़ рд╣ैं,рдЬрдм рджिрди рдФрд░ рд░ाрдд рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ोрддें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 23 рд╕िрддрдо्рдмрд░

#рейрежрек.рдЖрд╡ाрдЬ рдХी рддीрд╡्рд░рддा рдиाрдкрдиें рдХी рдЗрдХाрдИ рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдбेрд╕ीрдмрд▓

#рейрежрел.рдлिрдб़े рд░ेंрдХिंрдЧ рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рдоें рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢рддрд░ंрдЬ

#рейрежрем.рдЧोрдмрд░ рдЧैрд╕ рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЕрд╡рдпрд╡ рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоिрдеेрди

#рейрежрен.''рдПрд╕्рдХाрд░्рдмिрдХ рдПрд╕िрдб़" рдХिрд╕рдХा рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдиाрдо рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡िрдЯाрдоिрди C рдХा

#рейрежрео.рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоूंрдЧрдлрд▓ी рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХेрди्рдж्рд░ рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬूрдиाрдЧрдв़ (рдЧुрдЬрд░ाрдд)

#рейрежреп.рднाрд░рддीрдп рдЪाрд░ाрдЧाрд╣ рдПंрд╡ рдЪाрд░ा рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЭाँрд╕ी (рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢)

#рейрезреж.рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд░ोрдкिрдд рдлрд╕рд▓ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХाрд╕рд░рдЧोрдб़

#рейрезрез.рд╕рдХрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж (Grass Domestic product) рдХिрд╕े рдХрд╣рддें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджेрд╢ рдХी рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕ीрдоाрдУं рдХे рднीрддрд░ рдЙрдд्рдкाрджिрдд рд╕рдорд╕्рдд рдЕрди्рддिрдо рд╡рд╕्рддुрдУं рдФрд░ рд╕ेंрд╡ाрдУं рдХे рдХुрд▓ рдоौрдж्рд░िрдХ рдоूрд▓्рдп рдХो рд╕рдХрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж рдХрд╣рддें рд╣ैं.
рдЗрд╕рдоें рд╡िрджेрд╢ी рд╕्рдд्рд░ोंрддों рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдЖрдп рдХो рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ैं.

#рейрезреи.рд╕ेрди्рд╕ेрдХ्рд╕ рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмाрдо्рдмें рд╕्рдЯाрдХ рдПрдХ्рд╕рдЪेंрдЬ рдХा 30 рд╢ेрдпрд░ों рд╡ाрд▓ा рд╕ूрдЪрдХांрдХ

#рейрезрей.рдЬ्рд╡ाрд▓ा рдЧुрдЯ्рдЯा рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рдХी рдЕрди्рддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЦिрд▓ाрдб़ी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмेрдб़рдоिंрдЯ़рди

#рейрезрек.рдЕрдЪंрддा рд╢рд░рдд рдХрдорд▓ рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рдХे рдЦिрд▓ाрдб़ी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЯेрдмрд▓ рдЯेрдиिрд╕

#рейрезрел.рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 72 рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░= рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХे рдХ्рд╖рдоाрджाрди рдХी рд╢рдХ्рддि рд╕े рд╕ंрдмрдзिрдд рд╣ैं.

#рейрезрем.1857 рдХे рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рдХो рдХिрд╕рдиें "рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╡िрдж्рд░ोрд╣" рдмрддाрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдбिрдЬрд░ेрд▓ी

#рейрезрен. рднाрд░рдд рдоें рд▓ोрдХрд╕ेрд╡ा рдЖрдпोрдЧ рдХिрд╕ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХे рдж्рдзाрд░ा рдЧрдаिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рднाрд░рдд рд╢ाрд╕рди рдЕрдзिрдиिрдпрдо, 1935

#рейрезрео.рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд╢ाрд╕рди рд▓ाрдЧू рд╣ोрдиें рдХी рджрд╢ा рдоें рдЙрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдмрдЬрдЯ़ рдХोंрди рдкाрд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ंрд╕рдж

#рейрезреп.рд▓ोрдХрд╕рднा рдХे рд╡े рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХोंрди рдеे,рдЬिрдирдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рдЕрд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рд▓ाрдпा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧрдгेрд╢ рд╡ाрд╕ुрджेрд╡ рдоाрд╡рд▓ंрдХрд░

#рейреиреж.рд╕ंрд╕рдж рдХा рдк्рд░рдердо рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдмैрдардХ рдХिрд╕ рд╡िрдзेрдпрдХ рдХे рд╕рдо्рдмंрдз рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджрд╣ेрдЬ рдЙрди्рдоूрд▓рди рд╡िрдзेрдпрдХ рдХे рд╕рдо्рдмंрдз рдоें

#рейреирез."рдХ्рд░ाрдХाрддाрдУ '' рдЬ्рд╡ाрд▓ाрдоुрдЦी рдХिрд╕ рджेрд╢ рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЗंрдб़ोрдиेрд╢िрдпा

#рейреиреи.рдУंрдЧे рдЬрдирдЬाрддि рдХрд╣ाँ рдХी рдоूрд▓ рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕंрдб़рдоाрди рдж्рдзीрдк

#рейреирей.рднाрд░рдд рдоें рдк्рд░рддिрд╡рд░्рд╖ рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ोрдиें рд╡ाрд▓ा рдЕрди्рддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдлिрд▓्рдо рдЙрдд्рд╕рд╡ рдХрд╣ाँ рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкрдгрдЬी (рдЧोрд╡ा)

#рейреирек.рдоिрд░ांрдб़ा рдХिрд╕ рдЧ्рд░рд╣ рдХा рдЙрдкрдЧ्рд░рд╣ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд░ूрдг рдХा

#рейреирел.рдХिрд╕ рдкंрдЪрд╡рд░्рд╖ीрдп рдпोрдЬрдиा рдХो 'рдЕрдирд╡рд░рдд рдпोрдЬрдиा' рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЫрдаी рдкंрдЪрд╡рд░्рд╖ीрдп рдпोрдЬрдиा (1878 -83)

#рейреирем.рднोрдЬрди рдоें рдк्рд░ोрдЯीрди рдХी рдХрдоी рд╕े рдХोंрди рд╕ा рд░ोрдЧ рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХ्рд╡ाрд╢िрдпोрд░рдХрд░

#рейреирен.рдХ्рд▓ोрд░ोрдлिрд▓ рдоें рдоुрдЦ्рдп рддрдд्рд╡ рдХोंрди рд╕ा рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоेрдЧ्рдиिрд╢िрдпрдо

#рейреирео.рдЧाрд░्рдбрди рдиूрд░ рддрдеा рд░ाрдмрд░्рдЯ़ рдиोрдпрд╕ рдиे рдХिрд╕рдХा рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоाрдЗрдХ्рд░ोрдк्рд░ोрд╕ेрд╕рд░

#рейреиреп.'рдХिрдХ рдЖрдл' рд╢рдм्рдж рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдлुрдЯ़рдмाрд▓

#рейрейреж."рдЖрджिрд╡ाрд╕ी" рд╢рдм्рдж рдХा рдкрд╣рд▓ा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрд╕рдиें рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдардХ्рдХрд░ рдмाрдмा

#рейрейрез.NSSO рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ैं ? рддрдеा рдпрд╣ рдХрдм рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = National Sample Survey Organisation (1958)

#рейрейреи.рд╕्рд╡рджेрд╢ी рдЖंрджोंрд▓рди рдХे рджोрд░ाрди рдХोंрди - рдХोंрди рд╕े рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрди рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдпे рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧुрдЬрд░ाрдд рд╡िрдзाрдкीрда - рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж
           рддिрд▓рдХ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╡िрдзाрдкीрда - рдкूрдиा
           рдоुрд╕्рд▓िрдо рд╡िрдзाрдкीрда.    - рдЕрд▓ीрдЧрдв़
           рдХाрд╢ी   рд╡िрдзाрдкीрда.     - рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी

#рейрейрей.рд░ैрдг्рдб़ рдПंрд╡ рдПрдпрд░ेрд╕्рдЯ рдХी рд╣рдд्рдпा 1895 рдоें рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪाрдкेрдХрд░ рдмрди्рдзु рдиे

#рейрейрек."рдЕрднिрдирд╡ рднाрд░рдд " рд╕ंрд╕्рдеा рдХिрд╕рдиें рдЧрдаिрдд рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░

#рейрейрел.1878 рдоें рдкाрд░िрдд рдХिрд╕ рдПрдХ्рдЯ рдиे рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ों рдХी рдЖрдЬाрджी рдкрд░ рдХрд░ाрд░ा рдк्рд░рд╣ाрд░ рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡рд░्рдиाрдХुрд▓рд░ рдк्рд░ेрд╕ рдПрдХ्рдЯ

#рейрейрем.рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдж्рдзाрд░ा рдбांрдбी рдпाрдд्рд░ा рдХрдм рдиिрдХाрд▓ी рдЧрдИ рдеी?
рдЙрдд्рддрд░ = 12 рдоाрд░्рдЪ рд╕े 6 рдЕрдк्рд░ेрд▓,1930

#рейрейрен.рдкूрд░्рд╡ी рдмंрдЧाрд▓ рдоें рдХृрд╖рдХों рдХो  рдЬ़рдоीрджाрд░ों рддрдеा рдм्рд░िрдЯीрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рд╕ंрдЧрдаिрдд рдХрд░рдиें рд╡ाрд▓ा рдк्рд░рдоुрдЦ рдЖंрджोंрд▓рди рдХोंрди рд╕ा рдеा рддрдеा рдЗрд╕् рдХिрд╕рдиें рд╕ंрдЧрдаिрдд рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдлрд░ैрдЬी рдЖंрджोंрд▓рди рдЬिрд╕े рд╢рд░ीрдпрддुрд▓्рд▓ा рддрдеा рджूрджू рдоिंрдпा рдиे рд╕ंрдЧрдаिрдд рдХिрдпा рдеा.

#рейрейрео.рддाрдиाрднрдЧрдд рдЖंрджोंрд▓рди рдХिрд╕рдиें рд╡ рдХрдм рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬрдд्рд░ा рдУंрд░ाрд╡ рдж्рдзाрд░ा рд╕рди् 1914 - 15 рдоें


#рейрейреп.рдПрдб़рд╡िрди рд▓ुрдЯिрдпрди рдиे рдХिрд╕ рд╢рд╣рд░ рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рдЗрдоाрд░рддों рдЬैрд╕ें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рднрд╡рди,рд╕ंрд╕рдж рднрд╡рди,рдЗंрдб़िрдпा рдЧेрдЯ рддрдеा рдЬैрд╕ी рдЗрдоाрд░рддों рдХी рдб़िрдЬाрдЗрди рддैрдпाрд░ рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी

#рейрекреж.рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХे рдиिрд░्рдгрдп рднाрд░рдд рдХे рди्рдпाрдпाрд▓рдпों рдкрд░ рдмाрдзिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ =рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 141

#рейрекрез. рдоिрд╢्рд░िрдд рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╕े рдХ्рдпा рдЖрд╢рдп рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕рд░рдХाрд░ी рдФрд░ рдк्рд░ाрдпрд╡ेрдЯ़ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХा рд╕рд╣рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡

#рейрекреи.рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╡िрдзि рджिрд╡рд╕ рдХрдм рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 26 рдирд╡рдо्рдмрд░

#рейрекрей.рдХुрддुрдмрдоिрдиाрд░ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрд╕рдиें рдкूрд░ा рдХрд░ाрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЗрд▓्рддुрддрдоिрд╢

#рейрекрек.рдХिрд╕ рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдХे рдж्рдзाрд░ा рдоंрдд्рд░ीрдоंрдб़рд▓ рдХे рд╕рджрд╕्рдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХुрд▓ рд╕рджрд╕्рдп рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे 15% рд╕े рдЕрдзिрдХ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 91 рд╡ां рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोंрдзрди рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдж्рдзाрд░ा

#рейрекрел.рдЧौрддрдо рдмुрдж्рдз рдХा рдЬрди्рдо рддрдеा рдоृрдд्рдпु рдХрд╣ाँ рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ुрдо्рдмिрдиी рддрдеा рдХुрд╢ीрдирдЧрд░

#рейрекрем.рд╕рдоाрди рди्рдпाрдп рдФрд░ рдиिрд╢ुрд▓्рдХ рд╡िрдзिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рдХा рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдоें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 39A

#рейрекрен.рджिрд▓्рд▓ी рдХा рд╡рд╣ рд╕ुрд▓्рддाрди рдХोंрди рдеा рдЬिрд╕рдиें рдмाрдЬाрд░ рдиिрдпрдд्рд░ंрдг рдк्рд░рдгाрд▓ी рд▓ाрдЧू рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрд▓ाрдКрдж्рджीрди рдЦिрд▓рдЬी

#рейрекрео.рд╕ाрд▓ рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╡рд░्рд╖ा рд╡рдиों рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЙрд╖्рдгрдХрдЯिрдмंрдзीрдп рд╢ुрд╖्рдХ рдкрддрдЭрдб़ рд╡рди

#рейрекреп.рдЪाँрдж рдЬрдм рдХ्рд╖िрддिрдЬ рдХे рд╕рдоीрдк рд╣ोрддा рд╣ैं,рддो рдмрдб़ा рдХ्рдпों рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡ाрдпुрдоंрдб़рд▓ीрдп рдЕрдкрд╡рд░्рддрди

#рейрелреж рджोрд▓ाрдпрдоाрди рдкेंрдбुрд▓рдо рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдШрдб़ी рдХो рдпрджि рдЪांрдж рдкрд░ рд▓े рдЬाрдпा рдЬाрдпें рддो рдХ्рдпा рд╣ोрдЧा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдШрдб़ी рдзीрдоी рд╣ो рдЬाрдпेрдЧी рдХ्рдпोंрдХि рдЪрди्рдж्рд░рдоा рдкрд░ g рдХा рдоाрди рдХрдо рд╣ोрдиें рд╕े рджोрд▓рдирдХाрд▓ рдмрдв़ рдЬाрдпेрдЧा.

#рейрелрез.рдл्рд▓ूрд░ोрд╕ेंрдЯ़ рдЯ्рдпूрдмों рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ोрдиें рд╡ाрд▓ा рдкрджाрд░्рде рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдорд░्рдХрд░ी рд╡ेрдкрд░ рдФрд░ рдЖрд░्рдЧрди



#рейрелреи.рднाрд░рдд рд░рдд्рди рджेрдиे рдХी рд╢ुрд░ूрдЖрдд рдХрдмрд╕े рд╣ुрдИ рдеी?
рдЙрдд्рддрд░ = 1954

#рейрелрей."рдпू рдеांрдЯ" рдХрдк рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЯेрдмрд▓ рдЯेрдиिрд╕

#рейрелрек.рдк्рд░ोрдХेрд░рдпोрдЯ्рд╕ рдХ्рдпा рд╣ोрддें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдиिрд╢्рдЪिрдд рдиाрднिрдХी рдХी рдХрдоी рд╡ाрд▓ें рдЬीрд╡

#рейрелрел.рдк्рд░рдХाрд╢ рд╕ंрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдкрд░ рдХाрд░्рдп рдХे рд▓िрдпे рдХिрд╕ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХो рдиोрдмрд▓ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоिрд▓ा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоेрд▓्рд╡िрди рдХेрд▓्рд╡िрди

#рейрелрем.рдоाँрд╕рдкेрд╢िрдпों рдХी рдердХाрд╡рдЯ़ рдХा рдХ्рдпा рдХाрд░рдг рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ेрдХ्рдЯिрдХ рдПрд╕िрдб़

#рейрелрен.рднूрдЦ,рдЬрд▓ рд╕ंрддुрд▓рди рдФрд░ рд╢рд░ीрд░ рдХे рддाрдкрдоाрди рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдХेрди्рдж्рд░ рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдоें рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╣ाрдЗрдкोрдеेрд▓ेрдорд╕

#рейрелрео.рдЯैрдЧा рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢ंрдХुрд╡ृрдХ्рд╖ी рд╡рди

#рейрелреп.рдоाрдирд╡ीрдп T- Cell рд▓्рдпूрдХेрдоिрдпा рд╡ाрдпрд░рд╕ рдХे рдХाрд░рдг рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░рдХ्рдд рдХैंрд╕рд░

#рейремреж.рд╕्рдоाрдЧ (Smog) рдоें рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдЖँрдЦों рдоें рдЪुрднрди рдкैрджा рдХрд░рдиें рд╡ाрд▓ा рддрдд्рд╡ рдХोंрди рд╕ा рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкрд░ाрдХ्рд╕ीрдПрд╕िрдЯाрдЗрд▓ рдиाрдЗрдЯ्рд░ेрдЯ

#рейремрез.рдХिрд╕ рдкेрд╢рд╡ा рдХो рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рдиाрдиा рд╕ाрд╣ेрдм рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ =рдмाрд▓ाрдЬी рдмाрдЬीрд░ाрд╡
#рейремреи.рднाрд░рдд рдХी рдЖрджिрдо рдк्рд░рдЬाрддि рдХोंрди рд╕ी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдиिрдЧ्рд░ीрдЯ़ों 

#рейремрей.рднाрд░рдд рдХो рдХिрддрдиें PIN рдЬोрди рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 8 PIN рдЬोрди рдоें

#рейремрек.рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕рднा рдХी рдк्рд░ाрд░ूрдк рд╕рдоिрддी рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा рдХिрд╕рдиें рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмी.рдПрди.рд░ाрд╡

#рейремрел.рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднा рдоें рдк्рд░рдердо рд╡िрдкрдХ्рд╖ी рдиेрддा рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХрдорд▓ाрдкрддि рдд्рд░िрдкाрдаी

#рейремрем.рднाрд╖ाрдпी рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд░ाрдЬ्рдпों рдХा рдкुрдирд░्рдЧрдарди рдХрдм рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1956

#рейремрен.рднाрд╖ाрдпी рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЧрдаिрдд рд╣ोрдиें рд╡ाрд▓ा рдкृрдердо рд░ाрдЬ्рдп рдХोंрди рд╕ा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЖрди्рдз्рд░рдк्рд░рджेрд╢

#рейремрео.рднाрд░рдд рдХा рдирд╡рдЧрдаिрдд 29 рд╡ां рд░ाрдЬ्рдп рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?



#рейремреп.рдПрдЧрдоाрд░्рдХ рдХ्рдпा рд╣ैं ?

рдЙрдд्рддрд░ = рдЦाрдж्рдп рд╡рд╕्рддुрдУं рдХे рд▓िрдпे рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдЖрд╢्рд╡ाрд╕рди рдоोрд╣рд░

#рейренреж.рд╕ाрдорд╡ेрдж,рдпрдЬुрд░्рд╡ेрдж,рдЕрдерд░्рд╡рд╡ेрдж рдФрд░ реардЧ्рд╡ेрдж рдоें рд╕рдмрд╕े рдк्рд░ाрдЪीрди рдХोंрди рд╕ा рд╡ेрдж рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि ़़़

#рейренрез.рдиिрдпрдд्рд░ंрдХ рдПंрд╡ рдорд╣ाрд▓ेрдЦा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдХ рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рдХोंрди рдХрд░рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि

#рейренреи.рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХी рдХोंрди рд╕ी рдЕрдиूрд╕ुрдЪी рдоें рдиिрддि рдиिрд░्рджेрд╢рдХ рддрдд्рд╡ рдиिрд╣िрдд рд╣ैं ?
 ़़рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдиुрд╕ूрдЪी 4

#рейренрей."рдЦाрд▓рд╕ा рдкंрде"рдХिрд╕рдиें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░.= рдЧुрд░ू рдЧोंрд╡िрджрд╕िंрд╣ ़़

#рейренрек.рд╣рд╡ा рдХा рдмुрд▓рдмुрд▓ा рдкाрдиी рдоें рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд▓ेंрд╕ рдХी рднांрддि рд╡्рдпрд╣рд╡ाрд░ рдХрд░рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЙрдд्рддрд▓ рд▓ेंрд╕

#рейренрел.рдЙрдд्рддрд▓ рд▓ेंрд╕ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрд╕ рджृрд╖्рдЯि рдХो рдаीрдХ рдХрд░рдиें рдХे рд▓िрдпे рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджूрд░рджृрд╖्рдЯि рджोрд╖

#рейренрем.рдЕрд╡рддрд▓ рд▓ेंрд╕ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрд╕ рджृрд╖्рдЯिрджोрд╖ рдХो рдаीрдХ рдХрд░рдиें рдХे рд▓िрдпे рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдиिрдХрдЯрджृрд╖्рдЯि рджोрд╖

#рейренрен.рд╕िрди्рдзु рдШाрдЯी рд╕рдн्рдпрддा рдХे рдордХाрди рдХिрд╕ рдЪीрдЬ рдХे рдмрдиें рд╣ोрддे рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдИंрдЯ़ों рдХे

#рейренрео.рдХेрд▓ूрдЪрд░рдг рдорд╣ाрдкाрдд्рд░ рдХिрд╕ рдиृрдд्рдп рдХे рдЦ्рдпाрддिрдк्рд░ाрдк्рдд рдЧुрд░ू рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдУрдб़िрд╕ी

#рейренреп. рд╡рд╣ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╡ाрдпрд╕рд░ाрдп рдЬिрд╕рдиें рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрдоाрд░рддों рдПंрд╡ рд╕्рдоाрд░рдХों рдХो рд╕ंрд░рдХ्рд╖िрдд рдХрд░рдиें рд╣ेрддू рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХрджрдо рдЙрдаाрдпे рдеे ? рдХोंрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ाрд░्рдб़ рдХрд░्рдЬрди

#рейреореж.рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдХोंрди рдШोрд╖िрдд рдХрд░рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि

#рейреорез.рднाрд░рдд рдХे рдХिрд╕ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдиे рд▓ोрдХрд╕рднा рдХा рдПрдХ рднी рдмाрд░ рд╕ाрдордиा рдирд╣ीं рдХिрдпा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪौрдзрд░ी рдЪрд░рдгрд╕िंрд╣

#рейреореи.рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рд╕े рдкрд╣рд▓े рдХोंрди рд╕ा рд╕ंрдЧрдарди рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╕्рддрд░ рдХा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдб़िрдпा рд╕ंрдЧрдарди


#рейреорей.рд╕ंрд╕рдж рдпा рд░ाрдЬ्рдпрд╡िрдзाрдирдоंрдб़рд▓ рдХी рджो рдмैंрдардХों (рд╕рдд्рд░ों)рдХे рдордз्рдп рдХिрддрдиें рд╕рдордп рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЕंрддрд░ाрд▓ рдирд╣ीं рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдпें ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджो рд╕рдд्рд░ों рдХे рдордз्рдп 6 рдоाрд╣ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХा рдЕंрддрд░ाрд▓ рдирд╣ीं рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдпें ़

#рейреорек.рд╕ंрд╕рдж рдоें рд╡िрдкрдХ्рд╖ी рджрд▓ рдХी рднूрдоिрдХा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиें рдХे рд▓िрдпे рдХुрд▓ рд╕рджрд╕्рдп рд╕ँрдЦ्рдпा рдХा рдХिрддрдиा рд╣ोрдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХुрд▓ рд╕рджрд╕्рдп рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा 1/10 рднाрдЧ

#рейреорел.рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдПрдХрддा рдкрд░िрд╖рдж рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдХोंрди рдХрд░рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी

#рейреорем.рднाрд░рддीрдп рд░ेрд▓рд╡े рдХे рдХिрддрдиें рдЬोрди рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░=16 рдЬोрди рдоें 

#рейреорен.рднाрд░рдд рдФрд░ рдЪीрди рдХी рд╡िрднाрдЬрди рд░ेрдЦा рдХ्рдпा рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоेрдХрдоोрд╣рди рд░ेрдЦा

#рейреорео.рдЪीрддा рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдмрд╣ुрддाрдпрдд рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓

#рейреореп.рд╣ीрд░ाрдХुंрдб़ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЙрдб़ीрд╕ा

#рейрепреж.рднाрд░рдд рдоें рд╕ोрдиा рдХрд╣ाँ рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░= рдХोрд▓ाрд░ (рдХрд░्рдиाрдЯрдХ)

#рейрепрез.рднाрд░рдд рдЕрди्рддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоुрдж्рд░ा рдХोрд╖ рдХा рд╕рджрд╕्рдп рдХрдм рдмрдиा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1947 рдоें

#рейрепреи.рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдз्рд╡рдЬ рдХी рд▓рдо्рдмाрдИ рдФрд░ рдЪोрдб़ाрдИ рдХा рдЕрдиुрдкाрдд рдХिрддрдиा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░=2:3

#рейрепрей.рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЧाрди рдХा рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рд╕рдордп рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 52 рд╕ेрдХंрдб़

#рейрепрек.рднाрд░рддीрдп рдирд╡рд╡рд░्рд╖ рдХिрд╕ рдорд╣िрдиें рд╕े рд╢ुрд░ू рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪैрдд्рд░ рдоाрд╣ рд╕े

#рейрепрел.рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рддрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд░рд╣рдиें рдХा рд╢्рд░ेрдп рдХिрд╕े рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдбाँ.рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдк्рд░рд╕ाрдж

#рейрепрем.рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХी рдк्рд░рдердо рдорд╣िрд▓ा рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдХोंрди рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдлाрддिрдоा рдмीрдмी

#рейрепрен.рдк्рд░рдердо рдУрд▓рдо्рдкिрдХ рдХрдм рд╡ рдХрд╣ाँ рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ुрдпे рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрдеेрди्рд╕ 1896

#рейрепрео.рдЦेрд▓ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХो рджिрдпा рдЬाрдиें рд╡ाрд▓ा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ рдХा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдж्рд░ोрдгाрдЪाрд░्рдп рдкुрд░рд╕्рдХाрд░

#рейрепреп."рдЪाрдпрдиीрдЬ рдЧ्рд░िрдк "рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рд╕े рд╕ंрдмрдзिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЯेрдмрд▓ рдЯेрдиिрд╕

#рекрежреж.рдРрд╢ेрдЬ рд╕ीрд░ीрдЬ рдХिрди рджो рджेрд╢ों рдХे рдордз्рдп рд╣ोрдиें рд╡ाрд▓ी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЗंрдЧ्рд▓ेंрдб़ рдФрд░ рдЖрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा

#рекрежрез.рд╣िрд░ोрд╢िрдоा рдкрд░ рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдХрдм рдЧिрд░ाрдпा рдЧрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 6 рдЕрдЧрд╕्рдд 1945

#рекрежреи.рд░िрдпाрд▓ рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХी рдоुрдж्рд░ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░िрдпाрд▓

#рекрежрей.рдоाрдЙंрдЯ рдПрд╡рд░ेрд╕्рдЯ рдХिрд╕ рджेрд╢ рдоें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдиेрдкाрд▓

#рекрежрек.рд╕्рддрдирдзाрд░ीрдпों рдХा рд░рдХ्рдд рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░= рдЧрд░्рдо

#рекрежрел.рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд░рдХ्рд╖ा рдЕрдХाрджрдоी рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░= рдЦрдб़рдЧрд╡ाрд╕рд╡ा (рдкुрдгे)


#рекрежрем.рд╕ाрд░्рдХ (South Asian Regional Coparation) рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХाрдардоांрдбू (рдиेрдкाрд▓)

#рекрежрен.рд╕ाрд░्рдХ рдХा рд╕рдмрд╕े рдирд╡ीрди рд╕рджрд╕्рдп рдХोंрди рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди

#рекрежрео.рд╕ाрд░्рдХ рдХे рдк्рд░рдердо рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░= рдПрдЪ.рдПрдо.рдЗрд░рд╢ाрдж

#рекрежреп.рдЬ्рдпाрдоिрддि (Geometry) рдХे рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░рдХ рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░= рдЗрдХ्рдпूрд▓िрдб़

#рекрезреж.рд░ेрдорди рдоेрдЧ्рд╕ेрд╕ рдкुрд░ूрд╕्рдХाрд░ рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рднूрддрднूрд░्рд╡ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХे рдиाрдо рдкрд░ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░= рдлिрд▓ीрдкींрд╕

#рекрезрез.рднाрд░рдд рдХी рдХोंрди рд╕ी рдкंрдЪрд╡рд░्рд╖ीрдп рдпोрдЬрдиा рд╕ोрд╡िрдпрдд рдоाрдб़рд▓ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдж्рдзिрддीрдп рдкंрдЪрд╡рд░्рд╖ीрдп рдпोрдЬрдиा

#рекрезрей.рдирдИ рдХрд░ рдк्рд░рдгाрд▓ी рд╡рд╕्рддु рдПंрд╡ рд╕ेрд╡ाрдХрд░ (GST) рдХрд╣ рд╕े рд▓ाрдЧू рд╣ुрдЖ ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1 рдЬुрд▓ाрдИ 2017 рд╕े


#рекрезрек.рдпोрдЬрдиा рдЖрдпोрдЧ рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдХिрд╕ рдЖрдпोрдЧ рдХा рдЧрдарди рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдХिрдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдиिрддी рдЖрдпोрдЧ

#рекрезрел. рдиिрддी рдЖрдпोрдЧ рдХे рдкрджेрди рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХोंрди рд╣ोрддें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी

#рекрезрем.рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдШाрдЯा рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪाрд▓ू рдЖрдЧрдо рдк्рд░ाрдк्рддिрдпों рдоें рд╕े рдЪाрд▓ू рдЖрдЧрдо рд╡्рдпрдп рдХो рдШрдЯाрдиें рдкрд░ рдЬो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ैं,рдЙрд╕े рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдШाрдЯा рдХрд╣рддे рд╣ैं.

#рекрезрен.рд░ाрдЬрдХोрд╖ीрдп рдШाрдЯा рд╕рдордЭाрдЗрдП ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмрдЬрдЯीрдп рдШाрдЯा + рдЛрдг + рдЕрди्рдп рджेрдпрддाँрдП

#рекрезрео.рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдШाрдЯा рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрдЬрдХोрд╖ीрдп рдШाрдЯा - рдм्рдпाрдЬ рднुрдЧрддाрди

#рекрезреп.рдмрдЬрдЯीрдп рдШाрдЯा рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХुрд▓ рд╡्рдпрдп - рдХुрд▓ рдк्рд░ाрдк्рддिрдпाँ

#рекреиреж.рд╢ूрди्рдп рдЖрдзाрд░िрдд рдмрдЬрдЯ рдХा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХिрд╕ рдкंрдЪрд╡рд░्рд╖ीрдп рдпोрдЬрдиा рд╕े рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ाрддрд╡ी рдкंрдЪрд╡рд░्рд╖ीрдп рдпोрдЬрдиा рд╕े

#рекреирез.рдХृрд╖ि рд▓ाрдЧрдд рдПँрд╡ рдоूрд▓्рдп рдЖрдпोрдЧ рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी

#рекреиреи.рдХिрд╕ рдоिрдЯ्рдЯी рдХी рдЬрд▓рдЧ्рд░рд╣рдг рдХ्рд╖рдорддा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╣ोрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪिрдХрдиी рдоिрдЯ्рдЯी рдоें

#рекреирей. 2 - 4 D рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЦрд░рдкрддрд╡ाрд░рдиाрд╢ी рдХीрдЯ़рдиाрд╢рдХ

#рекреирек.рдЬрд▓ рдк्рд▓ाрд╡िрдд рднूрдоि рдоें рдХिрд╕ рдЪीрдЬ рдХी рдХрдоी рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдлाрд╕्рдлोрд░рд╕

#рекреирел.рдХृрд╖ि рдХे рд▓िрдпे рд╕рд░्рд╡ोंрдд्рддрдо рднूрдоि рдХिрддрдиी PH рдХी рд╣ोрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 6 рд╕े 7 рдХे рдмीрдЪ

#рекреирем.рдкрд╢ुрдкрддि рдоुрд╣рд░ рдХिрд╕ рд╣рдб़рдк्рдкाрдХाрд▓ीрди рд╕्рдерд▓ рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоोрд╣рдирдЬोрджрдб़ो

#рекреирен.рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдиाрдо рд╡ाрд▓ा рдкрд╣рд▓ा рд╢िрд▓ाрд▓ेрдЦ рдХрд╣ाँ рд╕े рдоिрд▓ा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░=рдорд╕्рдХी

#рекреирео.рдХिрд╕рдиें рдмрд▓рдмрди рдХो рдЧुрд▓ाрдо рдХे рд░ूрдк рдоें рдЦрд░ीрджा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░= рдЗрд▓्рддुрддрдоिрд╢

#рекреиреп.рдкेрд░िрд╕ рдХी рд╕ंрдзि рдж्рдзाрд░ा рдХिрд╕ рдпुрдж्рдз рдХी рд╕рдоाрдк्рддि рд╣ुрдИ рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рддृрддीрдп рдХрд░्рдиाрдЯрдХ рдпुрдж्рдз

#рекрейреж."рд╕рдд्рдп рдХे рд╕ाрде рдоेрд░े рдк्рд░рдпोрдЧ "рдкुрд╕्рддрдХ рдХिрд╕рдиें рд▓िрдЦी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी

#рекрейрез" рдЧीрддा рд░рд╣рд╕्рдп" рдХिрд╕рдиे рд▓िрдЦी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ

#рекрейреи.рдк्рд░рдердо рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдЬрдирд░рд▓ рдХोंрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░= рд╡िрд▓िрдпрдо рдмेंрдЯिंрдЧ

#рекрейрей.рдоुрд╕्рд▓िрдо рд▓ीрдЧ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХोंрди рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдирд╡ाрдм рд╕рд▓ीрдордЙрд▓्рд▓ाрд╣ рдЦाрди

#рекрейрек.рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХोंрди рд╕े рднाрдЧ рдоें рд░ाрдЬ्рдпों рд╕े рдкंрдЪाрдпрддी рд░ाрдЬ рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиें рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдХी рдЧрдИ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░= рднाрдЧ 4 рдиिрддि рдиिрд░्рджेрд╢рдХ рддрдд्рд╡

#рекрейрел.рдорд╣ाрди्рдпाрдпрд╡ाрджी рдХो рдкрджрдоुрдХ्рдд рдХрд░рдиें рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдХिрд╕े рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░= рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि

#рекрейрем.рдХिрд╕рдиें рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдХो "рдЕрд░्рдз рдиंрдЧा рдлрдХीрд░ " рдХрд╣ा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡िंрд╕्рдЯрд▓ рдЪрд░्рдЪिрд▓

#рекрейрен.рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХी рдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा рдХा рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рд╢рдм्рдж "рд╣рдо рднाрд░рдд рдХे рд▓ोрдЧ" рдХрд╣ाँ рд╕े рд▓िрдпा рдЧрдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ंрдШ рдЪाрд░्рдЯрд░ рд╕े

#рекрейрео.рдХिрд╕ рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рдЧांрдзी рдЬी рдиे рд╕ाрдмрд░рдорддी рдЖрд╢्рд░рдо рд╣рдоेрд╢ा рдХे рд▓िрдпे рдЫोрдб़ рджिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рджांрдбी рдоाрд░्рдЪ

#рекрейреп.рдХेрди्рдж्рд░ рдХी рдЕрд╡рд╢िрд╖्рдЯ рд╢рдХ्рддिрдпाँ  рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕े рд▓ी рдЧрдИ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХрдиाрдб़ा

#рекрекреж.рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрдж рдХा рдкैрдЧрдо्рдмрд░ рдХिрд╕ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░=рд╢्рд░ी рдЕрд░рд╡िंрдж

#рекрекрез.рдлाрд░рд╡рд░्рдб़ рдм्рд▓ाрдХ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ुрднाрд╖рдЪрди्рдж्рд░ рдмोрд╕

#рекрекреи.'рд╕ाрд░े рдЬрд╣ां рд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рд╣िрди्рджोрд╕्рддाँ рд╣рдоाрд░ा'рдХिрд╕рдХी рд░рдЪрдиा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоोрд╣рдо्рдордж рдЗрдХрдмाрд▓

#рекрекрей.рдХूрдХा рдЖंрджोंрд▓рди рдХा рд╕рдо्рдмंрдз рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рд╕े рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкंрдЬाрдм

#рекрекрек.'рд╕्рд╡рд░ाрдЬ рдоेрд░ा рдЬрди्рдорд╕िрдж्рдз рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै' рдХिрд╕рдиें рдХрд╣ा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ोрдХрдоाрди्рдп рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ

#рекрекрел.рд╕ूрд░्рдп рдХे рдк्рд░рдХाрд╢ рдоें рд╣рдоें рдХोंрди рд╕ा рд╡िрдЯाрдоिрди рдоिрд▓рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡िрдЯाрдоिрди D

#рекрекрем.рдПрдбрд╡рд░्рдб рдЬेрдирд░ рдиे рдХिрд╕ рдЯीрдХे рдХी рдЦोрдЬ рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ =рдЪेрдЪрдХ

#рекрекрен.рд╕ूрд░्рдп рдХे рдЪाрд░ों рдУрд░ рдк्рд░рде्рд╡ी рдХी рдкрд░िрдн्рд░рдордг рдЧрддि рдХे рдмाрд░ें рдоें рдмрддाрдЗрдпे ?
рдЙрдд्рддрд░ =рдкрд░िрдн्рд░рдордг рдЧрддि рдЕрдзिрдХрддрдо рд╣ोрддी рд╣ैं,рдЬрдм рдк्рд░рде्рд╡ी рд╕ूрд░्рдп рдХे рдиीрдХрдЯрддрдо рд╣ोрддी рд╣ैं.

#рекрекрео.рд▓ोрдХрд╕рднा рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХिрддрдиें рд╕рджрд╕्рдпों рдХो рдордиोрдиीрдд рдХрд░ рд╕рдХрддें рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 2 рд╕рджрд╕्рдпों рдХो (рдПंрдЧ्рд▓ों - рдЗंрдбिрдпрди)

#рекрекреп.рдордгिрдХрд░्рдиिрдХा рдХिрд╕ рд╡ीрд░ांрдЧрдиा рдХा  рдмрдЪрдкрди рдХा рдиाрдо рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЭाँрд╕ी рдХी рд░ाрдиी рд▓рдХ्рд╖्рдоीрдмाрдИ рдХा

#рекрелреж.рджीрди - рдП- рдЗрд▓ाрд╣ी рдХिрд╕ рдорд╣ाрди рд╢ाрд╕рдХ рдж्рдзाрд░ा рдЪрд▓ाрдпा рдЧрдпा рдзрд░्рдо рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЕрдХрдмрд░ рдж्рдзाрд░ा

#рекрелрез.рд╕ूрд░्рдп рд╕े рдк्рд░рде्рд╡ी рдХी рджूрд░ी рдХिрддрдиी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░=149.8 рдоिрд▓िрдпрди рдХिрдоी

#рекрелреи.рд╕ूрд░्рдп рдХा рд╡्рдпाрд╕ рдХिрддрдиा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 13,92000 рдХिрдоी

#рекрелрей.рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХी рдк्рд░рдердо рднाрд░рддीрдп рдиाрдЧрд░िрдХ рдкुрд▓िрд╕ рд╕рд▓ाрд╣рдХाрд░ рдХोंрди рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░= рдХिрд░рдг рдмेрджी

#рекрелрек.рднाрд░рдд рдХी рдк्рд░рдердо рдорд╣िрд▓ा рдХ्рд░िрдХेрдЯрд░ рдЬिрд╕рдиें рджोрд╣рд░ा рд╢рддрдХ рд▓рдЧाрдпा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоिрддाрд▓ी рд░ाрдЬ

#рекрелрел.рдк्рд░рдердо рдорд╣िрд▓ा рдЬो рд╡िрджेрд╢ рд╕рдЪिрд╡ рдмрдиी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЪोрдХिрд▓ा рдЕрдп्рдпрд░

#рекрелрем.рд╡िрд╢्рд╡ рд╕ुंрджрд░ी рдХा рдЦिрддाрдм рдЬिрддрдиें рд╡ाрд▓ी рдк्рд░рдердо рднाрд░рддीрдп рдорд╣िрд▓ा рдХोंрди рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ीрддा рдлाрд░िрдпा

#рекрелрен.рднाрд░рдд рд░рдд्рди рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдк्рд░рдердо рднाрд░рддीрдп рдорд╣िрд▓ा рдХोंрди рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЗंрджिрд░ा рдЧांрдзी

#рекрелрен. рдиोрдмрд▓ рдкुрд░ूрд╕्рдХाрд░ рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдк्рд░рдердо рднाрд░рддीрдп рдорд╣िрд▓ा рдХोंрди рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдорджрд░ рдЯेрд░ेрд╕ा

#рекрелрео. "рд╕рд░рдлрд░ोрд╕ी рдХी рддрдорди्рдиा рдЕрдм рд╣рдоाрд░ें рджिрд▓ рдоें рд╣ैं" рдпрд╣ рдиाрд░ा рдХिрд╕рдХा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд░ाрдордк्рд░рд╕ाрдж рдмिрд╕्рдоिрд▓

#рекрелреп."рд╣ूँ рд▓िрд╡्рд╕ рдЗрдл рдЗंрдб़िрдпा рдбाрдЗрд╡्рд╕" рдиाрд░ा рдХिрд╕рдХा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू

#рекремреж.рдоाрдирд╡ рдХा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╣ोрдоोрд╕ेрдкिंрдпрд╕

#рекремрез.рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХा рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоोрдЦिрдХ рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдУं рдФрд░ рдЖрдЦ्рдпाрдиों рдкрд░ рдЪрд▓рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЗंрдЧ्рд▓ेंрдб़

#рекремреи.рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी рддीрд╡्рд░рддा рдХिрд╕ рдпंрдд्рд░ рд╕े рдоाрдкी рдЬाрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдлोрдЯोрдоीрдЯрд░

#рекремрей.рд╡िрдзुрдд рдзाрд░ा рдоाрдкрдиें рдХा рдпंрдд्рд░ рдХ्рдпा рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡ोрд▓्рдЯाрдоीрдЯрд░ 

#рекремрек.рджूрдз рдХी рд╢ुрдж्рдзрддा рдХिрд╕ рдпंрдд्рд░ рд╕े рдоाрдкी рдЬाрддी рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд▓ेрдХ्рдЯोрдоीрдЯрд░

#рекремрел.рд░ाрдб़ाрд░ рдХी рдЦोрдЬ рдХा рд╢्рд░ेрдп рдХिрд╕े рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡ाрдЯрд╕рди рд╡ाрдЯ

#рекремрем.рд░ेрдл्рд░िрдЬрд░ेрдЯрд░ рдХा рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХिрд╕рдиें рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬैрдо्рд╕ рд╣ैрд░िрд╕рди

#рекремрен.рд░िрд╡ाрд▓्рд╡рд░ рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╕ेрдордЕрд▓ рдХोрд▓्рдЯ

#рекремрео.рд╡िрдзुрдд рдоोрдЯрд░ рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоोрд░िрдЬ рдЬैрдХोрдмी

#рекремреп.рд╡िрдзुрдд рдмैрдЯрд░ी рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡ोрд▓्рдЯा

#рекренреж.рдЖँрдХ्рд╕ीрдЬрди рдХी рдЦोрдЬ рдХा рд╢्рд░ेрдп рдХिрд╕े рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬे.рдк्рд░ीрд╕्рдЯрд▓े

#рекренрез.рдХैрдорд░े рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╡िрд▓िрдпрдо рдл्рд░ाрдЗрдЬ рдЧ्рд░ीрди

#рекренреи.рдЯेрд▓ीрдлोрди рдХे рдЕрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХोंрди рдеे ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЧ्рд░ाрд╣्рдордмेрд▓

#рекренрей.рдЯाрдЗрдкрд░ाрдЗрдЯрд░ рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкीрдЯрд░ рд╣ोрдкрд░

#рекренрек.рд╡िрдзुрдд рдЗрд╕्рдд्рд░ी рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрдо.рдбрдм्рд▓्рдпू.рд╕ीрд▓े

#рекренрел.рдоोрдЯрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХा рдЕाрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХिрд╕рдиें рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдПрдбрд╡рд░्рдб़ рдмрдЯрд▓рд░

#рекренрем.рд░ेрдб़िрдпो рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоाрд░рдХोрдиी

#рекренрен.рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдХा рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХिрд╕рдиें рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЖрдЯोрд╣ाрди

#рекренрео.рд╣ेрд▓िрдХाрдк्рдЯрд░ рдХा рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХिрд╕рдиें рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдм्рд░ैрдХ्рдпेрдЯ

#рекренреп.рдЯ्рд░ेрдХ्рдЯрд░ рдХा рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХिрд╕рдиें рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдЬाँрди рдл्рд░ोрд▓िрдЪ 

#рекреореж.рд▓ाрд▓ рджрд╡ा рдХो рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рд░ूрдк рдоें рдХ्рдпा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкोрдЯेрд╢िрдпрдо рдкрд░рдоेंрдЧрдиेрдЯ (kmno⁴)

#рекреорез.рдкैрд░ाрд╢ुрдЯ рдХा рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХिрд╕рдиें рдХिрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдП.рдЬे.рдЧेрдорд░ीрди

#рекреореи.рд╕ूрд░्рдп рдХा рдк्рд░рдХाрд╢ рдк्рд░рде्рд╡ी рддрдХ рдкँрд╣ुрдЪрдиें рдоें рдХिрддрдиा рд╕рдордп рд▓рдЧрддा рд╣ैं ? 
рдЙрдд्рддрд░ = 500 рд╕ेрдХंрдб़

#рекреорек.рд╕ौрд░рдоंрдб़рд▓ рдХा рдХोंрди рд╕ा рдЧ्рд░рд╣ рдж्рд░рд╡्рдпрдоाрди,рдд्рд░िрдЬ्рдпा рд╡ рдШрдирдд्рд╡ рдоें рдк्рд░рде्рд╡ी рдХे рд╕рдоाрди рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╢ुрдХ्рд░

#рекреорел.рд░ेрдбिрдпो рдПрдХ्рдЯीрд╡рддा рдХा рдоाрдд्рд░рдХ рдХ्рдпा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХ्рдпूрд░ी

#рекреорем.рдЧुрд░ूрдд्рд╡ीрдп рдд्рд╡рд░рдг (g) рдХा рдоाрди рдХрд╣ाँ рдкрд░ рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдз्рд░ुрд╡ों рдкрд░

#рекреорен.рдк्рд░рдХाрд╢ рдХा рд╡ेрдЧ рдХрд╣ाँ рдкрд░ рд╕рд░्рд╡ोंрдд्рддрдо рд╣ोрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдиिрд░्рд╡ाрдд рдоें

#рекреорео.рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ाрди рд╡ोрд▓्рдЯ рдХिрд╕рдХा рдоाрдд्рд░рдХ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдКрд░्рдЬा

#рекреореп.рдерд░्рдоाрдоीрдЯрд░ рдоें рдХिрд╕ рдзाрддु рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдкाрд░ा

#рекрепреж.рд╕рдмрд╕े рд╣рд▓्рдХा рддрдд्рд╡ рдХोंрди рд╕ा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди

#рекрепрез.рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдмрдо рдХिрд╕ рд╕िрдж्рдзांрдд рдкрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдиाрднिрдХीрдп рд╕ंрд▓рдпрди

#рекрепреи.рди्рдпूрдЯ्рд░ाрди,рдк्рд░ोрдЯ़ाрди рдФрд░ рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ाрди рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХ्рд░рдорд╢: рдЪेрдо्рд╕ рдЪैрдб़рд╡िрдХ,рдЧोрд▓्рдб़рд╕्рдЯीрди рдФрд░ рдЬे.рдЬे.рдеाрдорд╕рди

#рекрепрей.рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╡िрдзि рджिрд╡рд╕ рдХрдм рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 26 рдирд╡рдо्рдмрд░

#рекрепрек.рдУрдЬोрди рдЧैрд╕ рдХी рдЦोрдЬ рдХिрд╕рдиें рдХी рдеी ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдХ्рд░िрд╢्рдЪिрдпрди рдл्рд░ेрдб़рд░िрдХ рд╕्рдХोрдирдмिрди рдиे

#рекрепрел.рдоांрдЯ्рд░िрдпрд▓ рдк्рд░ोрдЯोрдХाрд▓ рдХрдм рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░िрдд рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = 1987 рдоें

#рекрепрем.рдоांрдЯ्рд░िрдпрд▓ рдк्рд░ोрдЯोрдХाрд▓ рдХिрд╕ рдЧैрд╕ рдкрд░рдд рдХे рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рд╕े рд╕ंрдмрдзिрдд рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдУрдЬोрди рдкрд░рдд рдХे рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рд╕े

#рекрепрен.рдУрдЬोрди рджिрд╡рд╕ рдХрдм рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░ = 16 рд╕िрддрдо्рдмрд░

#рекрепрео.рдХिрд╕ рдкрд▓्рд▓рд╡ рд╢ाрд╕рдХ рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें рдорд╣ाрдмрд▓ीрдкुрд░рдо् рдХे рд░рде рдоंрджिрд░ों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╣ुрдЖ рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдирд░рд╕िंрд╣ рд╡рд░्рдорди рдк्рд░рдердо рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдоें

#рекрепреп.рдоूрд▓рд░ाрдЬ рдж्рдзिрддीрдп рдиे рдХिрд╕ рдоुрд╕्рд▓िрдо рд░ाрдЬा рдХो рд╣рд░ाрдпा рдеा ?
рдЙрдд्рддрд░ = рдоोрд╣рдо्рдордж рдЧौрд░ी



















рдЯिрдк्рдкрдгिрдпां

рдЗрд╕ рдм्рд▓ॉрдЧ рд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдкोрд╕्рдЯ

рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдЪाрд░्рдЯ [vaccination chart] рдФрд░ рд╕ंрднाрд╡िрдд рдк्рд░рд╢्рди

 рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдЪाрд░्рдЯ # 1.рдЧрд░्рднाрд╡рд╕्рдеा рдХे рд╕рдордп рдЯीрдХाрдХाрд░рдг ::: рдЧрд░्рднाрд╡рд╕्рдеा рдХी рд╢ुрд░ूрдЖрдд рдоें Titnus рдХा рдкрд╣рд▓ा рдЯीрдХा рдЯी.рдЯी - 1. рдЯी.рдЯी -1 рдХे рдЪाрд░ рд╕рдк्рддाрд╣ рдмाрдж рдЯी.рдЯी.-2 рдпрджि рдкिрдЫрд▓ी рдЧрд░्рднाрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЯी.рдЯी - 2 рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ैं,рддो рдХेрд╡рд▓ рдмूрд╕्рдЯрд░ рджीрдЬिрдП. реж рдЧрд░्рднाрд╡рд╕्рдеा рдХे рдк्рд░рдердо рддीрди рдорд╣िрдиें рдоे рдХिрдП рдЬाрдиें рд╡ाрд▓े рдпोрдЧाрд╕рди # рдЯीрдХे рдХी рдоाрдд्рд░ा ,рдХैрд╕ें рдФрд░ рдХрд╣ाँ рджें 0.5 ml.рдоाрдд्рд░ा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖िрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдж्рдзाрд░ा рдКрдкрд░ी рдмांрд╣ рдХी рдоांрд╕рдкेрд╢ी рдоें. # рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЧрд░्рднाрд╡рд╕्рдеा рдХे 36 рд╕рдк्рддाрд╣ рд╣ो рдЧрдпें рд╣ो рддो рдоाрдд्рд░ рдЯी.рдЯी.- рдмूрд╕्рдЯрд░ рджेрдиा рдЪाрд╣िрдпें.  рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХा рджृрд╢्рдп # 2.рд╢िрд╢ुрдУं рдХे рд▓िрдпें рдЯीрдХाрдХрд░рдг  #рдЬрди्рдо рдХे рд╕рдордп ::: 1. B.C.G.  =     0.1 ml рдмाँрд╣ рдкрд░ рдд्рд╡рдЪा рдХे рдиिрдЪें. 2.рд╣ेрдкेрдЯाрдЗрдЯिрд╕ рдмी.=  0.5 ml рдордз्рдп рдЬांрдШ рдХे рдмाрд╣рд░ी рд╣िрд╕्рд╕ें рдкрд░ рдоांрд╕рдкेрд╢ी рдоें 3.o.p.v.рдпा oral polio vaccine = рджो рдмूँрдж рдоुрд╣ँ рдоें . ///////////////////////////////////////////////////////////////////////// реж рдЖँрдЦों рдХा рд╕ूрдЦाрдкрди рдХ्рдпा рдмीрдоाрд░ी рд╣ैं ? рдЬाрдиिрдпें рдЗрд╕ рд▓िंрдХ рдкрд░ реж  рдЬाрдиिрдпे рдкोрд▓िрдпो рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ैं ? реж рдЪुрдо्рдмрдХ рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдХे рдмाрд░ें рдоें рдЬाрдиें реж рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдкрд░рд╡рд░िрд╢ рдХैрд╕ें рдХрд░ें healthy parating

рдЧेрд░ू рдХे рдФрд╖рдзीрдп рдк्рд░рдпोрдЧ

рдЧेрд░ू рдХे рдФрд╖рдзीрдп рдк्рд░рдпोрдЧ рдЧेрд░ू рдХे рдФрд╖рдзीрдп рдк्рд░рдпोрдЧ   рдЖрдпुрд░्рд╡ेрдж рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдоें рдХुрдЫ рдФрд╖рдзीрдпाँ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬрди рдХे рдорди рдоें  рдЗрддрдиा рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рдкैрджा рдХрд░рддी рд╣ैं рдХि рдХрдИ рд▓ोрдЧ рдЗрди्рд╣ें рддрдм рддрдХ рдФрд╖рдзी рдирд╣ी рдоाрдирддें рдЬрдм рддрдХ рдХी рдЗрдирдХे рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдк्рд░рднाрд╡ рдХो рдорд╣рд╕ूрд╕ рдирд╣ी рдХрд░ рд▓ें । рдЧेрд░ू рднी рдЙрд╕ी рд╢्рд░ेрдгी рдХी рдЖрдпुрд░्рд╡ेрдж рдФрд╖рдзी рд╣ैं । рдЬो рд╕ाрдоाрди्рдп рдоिрдЯ्рдЯी рд╕े рдХрд╣ी рдЕрдзिрдХ рдЗрд╕рдХे рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдЧुрдгों рдХे рд▓िрдпें рдЬाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं । рдЧेрд░ू рд▓ाрд▓ рд░ंрдЧ рдХी рдХी рдоिрдЯ्рдЯी рд╣ोрддी рд╣ैं рдЬो рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рднाрд░рдд рдоें рдмрд╣ुрддाрдпрдд рдоाрдд्рд░ рдоें рдоिрд▓рддी рд╣ैं । рдЗрд╕े рдЧेрд░ू рдпा рд╕ेрдиाрдЧेрд░ू рднी рдХрд╣рддें рд╣ैं । рдЧेрд░ू рдЖрдпुрд░्рд╡ेрдж рдХी рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдФрд╖рдзी рд╣ैं рдЬिрд╕рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд░ोрдЧ рдиिрджाрди рдоें рдмрд╣ुрддाрдпрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ैं ।     рдЧेрд░ू рдХा рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдиाрдо  рдЧेрд░ू рдХो рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдоें рдЧेрд░िрдХ ,рд╕्рд╡рд░्рдгрдЧेрд░िрдХ рддрдеा рдкाрд╖ाрдг рдЧेрд░िрдХ рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ैं । рдЧेрд░ू рдХा рд▓ेрдЯिрди рдиाрдо  рдЧेрд░ू   silicate of aluminia  рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं । рдЧेрд░ू рдХी рдЖрдпुрд░्рд╡ेрдж рдорддाрдиुрд╕ाрд░ рдк्рд░рдХृрддि рдЧेрд░ू рд╕्рдиिрдЧ्рдз ,рдордзुрд░ рдХрд╕ैрд▓ा ,рдФрд░ рд╢ीрддрд▓ рд╣ोрддा рд╣ैं । рдЧेрд░ू рдХे рдФрд╖рдзीрдп рдк्рд░рдпोрдЧ 1. рдЖंрддрд░िрдХ рд░рдХ्рддрд╕्рдд्рд░ाрд╡ рд░ोрдХрдиें рдоें рдЧेрд░ू рд╢рд░ीрд░ рдХे рдХिрд╕ी рднी рд╣िрд╕्рд╕े рдоें рд╣ोрдиें рд╡ाрд▓े рд░рдХ्рддрд╕

рдЧिрд▓ोрдп рдХे рдлाрдпрджे GILOY KE FAYDE

 GILOY KE FAYDE рдЧिрд▓ोрдп рдХे рдлाрдпрджे GILOY KE FAYDE рдЧिрд▓ोрдп рдХा рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ैं ? рдЧिрд▓ोрдп рдХा рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдиाрдо рдЧुрдбुрдЪी,рдЕрдоृрддрд╡рд▓्рд▓ी ,рд╕ोрдорд╡рд▓्рд▓ी, рдФрд░ рдЕрдоृрддा рд╣ैं । рдЧिрд▓ोрдп рдХा рд╣िрди्рджी рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ैं ? рдЧिрд▓ोрдп GILOY рдХा рд╣िрди्рджी рдиाрдо 'рдЧिрд▓ोрдп,рдЕрдоृрддा, рд╕ंрд╢рдордиी рдФрд░ рдЧुрдбुрдЪी рд╣ैं । рдЧिрд▓ोрдп рдХा рд▓ेрдЯिрди рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ैं ? рдЧिрд▓ोрдп рдХा рд▓ेрдЯिрди рдиाрдо Tinospra cordipoolia (рдЯिрдиोрд╕्рдкोрд░ा  рдХोрд░्рдб़िрдлोрд▓िрдпा ) рдЧिрд▓ोрдп рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХैрд╕ें рдХрд░ें ? рдЧिрд▓ोрдп рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рднाрд░рдд рд╡рд░्рд╖ рдоें рдкाрдИ рдЬाрдиें рд╡ाрд▓ी рдЖрдпुрд░्рд╡ेрдж рдХी рд╕ुрдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдФрд╖рдзी рд╣ैं । Ayurveda ki suprasiddh oshdhi hai рдпрд╣ рдмेрд▓ рд░ूрдк рдоें рдкाрдИ рдЬाрддी рд╣ैं, рдФрд░ рджूрд╕рд░ें рд╡ृрдХ्рд╖ों рдХे рд╕рд╣ाрд░े рдЪрдв़рдХрд░ рдкोрд╖рдг рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддी рд╣ैं । рдЧिрд▓ोрдп рдХे рдкрдд्рддें рджिрд▓ рдХे (Heart shape) рдЖрдХाрд░ рдХे рд╣ोрддें рд╣ैं।  рдЧिрд▓ोрдп рдХा рддрдиा рдЕंрдЧूрдаे рдЬीрддрдиा рдоोрдЯा рдФрд░ рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ   рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╣рд░ा рдЬрдмрдХि рд╕ूрдЦрдиें рдкрд░ рдзूрд╕рд░ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ैं । рдЧिрд▓ोрдп рдХे рдлूрд▓ рдЫोрдЯे рдЖрдХाрд░ рдХे рдФрд░ рд╣рд▓्рдХा рдкीрд▓ाрдкрди рд▓िрдпें рдЧुрдЪ्рдЫों рдоें рд▓рдЧрддें рд╣ैं । рдЧिрд▓ोрдп рдХे рдлрд▓ рдкрдХрдиें рдкрд░ рд▓ाрд▓ рд░ंрдЧ рдХे рд╣ोрддें рд╣ैं рдпрд╣ рднी рдЧुрдЪ्рдЫों рдоें рдкाрдпे рдЬाрддें рд╣ैं । рдЧिрд▓ोрдп рдоें рдкाрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдкौрд╖рдХ рддрдд्рд╡ 1.рд▓ोрд╣ рддрдд्рд╡ : 5.87 рдоिрд▓ीрдЧ्рд░ाрдо 2.рдк्рд░ोрдЯ