सीधे मुख्य सामग्री पर जाएं

आयुर्वेदिक चूर्ण ::: जिनसें आयुर्वेद विश्व प्रसिद्ध बना

१.तालिसादी चूर्ण :::



आयुर्वेदिक चूर्ण
 तालिसादी चूर्ण

कासश्वासरूचिहरं तच्चूर्ण दीपनं परम्।ह्रतपाणडुगरहणीरोगप्लीहशोधज्वरापहम्।छर्घतीसारशूलघ्नं मूढवातानुलोमन्।।


तालिसादी चूर्ण खाँसी,श्वास ,पाचन,पीलिया ,शोध ,ज्वर जैसी समस्याओं के लियें बहुत महत्वपूर्ण औषधी हैं ।




तालिसादी चूर्ण की घटक औषधी



1.तालिस पत्र Abies webbiana



2.दालचीनी cinnamomum zeylanicum



3.पीप्पली  piper longum



4.इलायची Elettaria cardamomum




उपयोग uses



सामान्य सर्दी खाँसी ,सूखी खाँसी, अस्थमा, ज्वर में उपयोगी


1.तालिसादी चूर्ण अपच,भूख न लगना की सर्वोत्तम औषधी हैं ।


2.सांस लेनें में परेशानी की तालिसादी चूर्ण उत्तम औषधी मानी जाती हैं ।


3.एलर्जी से उत्पन्न खाँसी की का शमन करती हैं ।



4.फेफड़ों में जमा बलगम phlegm को निकालकर फेफड़ों को स्वस्थ बनाती हैं ।




उपयोग मात्रा



वैधकीय परामर्श से




२.वैश्वानर  चूर्ण vaishwanar churns

आयुर्वेदिक चूर्ण
 वैश्वानर चूर्ण


पीतं जयत्यामवातं गुल्मं ह्रदस्तिजान गदान । प्लीहानं ग्रन्धिशूलादीनशार्स्यानाहमेव च ।। विबंध वातजानम् रोगांस्तथैव हस्तपादजान्।वातनुलोमनमिंदं चूर्ण वैश्वानरं स्मृतम ।।



वैश्वानर चूर्ण के घटक द्रव्य 





1.सैन्धा नमक sodii color is um


2.अजवाइन carum Copticum


3.अजमोदा apium graveolans



4.सौंठ Zingiber officinale



5.हरड़ Terminalia chebula



वैश्वानर चूर्ण के उपयोग



1.कब्ज


2.पेटदर्द


3.गठिया 


4.वातरोग


5.मांसपेशियों में दर्द



6.पाखाना न आना




मात्रा 



छाछ,घी या लस्सी से मात्रा वैघकीय परामर्श से





३.महासुदर्शन चूर्ण 


एतत्सुदर्शनं नारदचूर्ण दोषत्रयापहम्।ज्वरांश्च निखिलान्हन्यान्नात्र कार्या विचाराणा ।।शीतज्वरैकाहिकादीन्माहं तन्द्रां भ्रम तृषाम ।श्वासं कासं च पाण्डुं च ह्रदरोगं हन्ति कामलाम् ।। सुदर्शनं चक्रं दानवानां विनाशनम् । तदज्ज्वराणां सर्वेषामिदं चूर्ण परणाश्नम् ।।





महासुदर्शन चूर्ण के घटक द्रव्य


महासुदर्शन चूर्ण के घटक द्रव्य
 महासुदर्शन चूर्ण


1.सुदर्शन crinum latifolium


2.चिरायता Swertia chirayta



3.कुटकी pichrorhiza kurroa



4.पिप्पली piper longum



5. गिलोय Tinospora cordifolia



6.पित्तपापड़ा fumaria indica



7.आँवला Emblica offcinalis



8.हरड़ Terminaia chebula 



9.बहेड़ा Terminalia bellirica 



10. नीम Azadirecta indica 




11.मुलेठी Glycrrhize glabra



12.कुटज Holarrhena antidysenterica 



13.अतीस Aconitum hetrophylum



14.देवदारू cedrus deodars 



15.वायबिडंग Embelia robes




16.पुष्करमूल Inula racemosa



17.दालचीनी Cinnamomum zeylanicum




18.इलायची Elettaria cardamomum




19.लोंग Syzygium aromaticum





20. चित्रक Plumbago zeylanica




21.त्रिकटु piper longum, zingiber officinale, piper nigrum 




22.सफेद चंदन 



23.शालपर्णी


24. इन्द्र जो 



25.चव्य 



26.फिटकरी



27.वंशलोचन 



28.करंज बीज 



29.कालमेघ 



30.प्रसातपर्णी


31.पंखर आदि 



उपयोग 


1.मलेरिया बुखार में उपयोगी



2.बदन दर्द,सर्दी जुकाम में लाभकारी



3.सभी प्रकार के बुखार में उपयोगी



4.एकांतरित ज्वर Typhoid fever



5.इसके सेवन से digestive juice बननें की प्रक्रिया तेज हो जाती हैं ।



मात्रा 



भोजन उपरांत दूध के साथ चिकित्सक के परामर्श से





४.मुलेठी चूर्ण

मुलेठी चूर्ण के घटक द्रव्य
 मुलेठी चूर्ण


सुस्निगधं बृहण केश्यं वातपित्तकफापहम् । सघ:क्षतास्त्रतृटच्छर्दिक्षयशोफव्रणान् हरेत् ।।



घटक द्रव्य

मुलेठी Glycyrrihize glabra 




उपयोग

1.अस्थमा


2.Allergic bronchitis


3.स्वरभंग 



4.खाँसी



५.दाड़िमाष्टक चूर्ण



कर्षोन्मिता तुगाक्षीरी चातुर्जातं द्धिकार्पिकम् । यमानीधान्यकाजाजी ग्रन्थिव्योषं पलांशकम्।। पलानि दाडिमादष्टौ सितायाश्चैकत: कृतम। गुणै: कपित्थाष्टकवच्चूर्णमेतन्न संशयज:



घटक द्रव्य




1.अनार punica granatum


2.दालचीनी Cinmamomum zeylanicum


3.इलायची Elettaria cardamomum



4.हींग



5.सैंधानमक


6.सफेद जीरा


7.निम्ब सत्व




उपयोग


1.भोजन में अरूचि


2.एसिडिटी 



3.कब्ज


4.वातनाशक





टिप्पणियाँ

इस ब्लॉग से लोकप्रिय पोस्ट

PATANJALI BPGRIT VS DIVYA MUKTA VATI EXTRA POWER

PATANJALI BPGRIT VS DIVYA MUKTA VATI EXTRA POWER  पतंजलि आयुर्वेद ने high blood pressure की नई गोली BPGRIT निकाली हैं। इसके पहले पतंजलि आयुर्वेद ने उच्च रक्तचाप के लिए Divya Mukta Vati निकाली थी। अब सवाल उठता हैं कि पतंजलि आयुर्वेद को मुक्ता वटी के अलावा बीपी ग्रिट निकालने की क्या आवश्यकता बढ़ी। तो आईए जानतें हैं BPGRIT VS DIVYA MUKTA VATI EXTRA POWER के बारें में कुछ महत्वपूर्ण बातें BPGRIT INGREDIENTS 1.अर्जुन छाल चूर्ण ( Terminalia Arjuna ) 150 मिलीग्राम 2.अनारदाना ( Punica granatum ) 100 मिलीग्राम 3.गोखरु ( Tribulus Terrestris  ) 100 मिलीग्राम 4.लहसुन ( Allium sativam ) 100  मिलीग्राम 5.दालचीनी (Cinnamon zeylanicun) 50 मिलीग्राम 6.शुद्ध  गुग्गुल ( Commiphora mukul )  7.गोंद रेजिन 10 मिलीग्राम 8.बबूल‌ गोंद 8 मिलीग्राम 9.टेल्कम (Hydrated Magnesium silicate) 8 मिलीग्राम 10. Microcrystlline cellulose 16 मिलीग्राम 11. Sodium carboxmethyle cellulose 8 मिलीग्राम DIVYA MUKTA VATI EXTRA POWER INGREDIENTS 1.गजवा  ( Onosma Bracteatum) 2.ब्राम्ही ( Bacopa monnieri) 3.शंखपुष्पी (Convolvulus pl

गेरू के औषधीय प्रयोग

गेरू के औषधीय प्रयोग गेरू के औषधीय प्रयोग   आयुर्वेद चिकित्सा में कुछ औषधीयाँ सामान्य जन के मन में  इतना आश्चर्य पैदा करती हैं कि कई लोग इन्हें तब तक औषधी नही मानतें जब तक की इनके विशिष्ट प्रभाव को महसूस नही कर लें । गेरु भी उसी श्रेणी की   आयुर्वेदिक औषधी   हैं। जो सामान्य मिट्टी   से   कहीं अधिक   इसके   विशिष्ट गुणों के लिए जानी जाती हैं। गेरु लाल रंग की मिट्टी होती हैं। जो सम्पूर्ण भारत में बहुतायत मात्रा में मिलती हैं। इसे गेरु या सेनागेरु कहते हैं। गेरू  आयुर्वेद की विशिष्ट औषधि हैं जिसका प्रयोग रोग निदान में बहुतायत किया जाता हैं । गेरू का संस्कृत नाम  गेरू को संस्कृत में गेरिक ,स्वर्णगेरिक तथा पाषाण गेरिक के नाम से जाना जाता हैं । गेरू का लेटिन नाम  गेरू   silicate of aluminia  के नाम से जानी जाती हैं । गेरू की आयुर्वेद मतानुसार प्रकृति गेरू स्निग्ध ,मधुर कसैला ,और शीतल होता हैं । गेरू के औषधीय प्रयोग 1. आंतरिक रक्तस्त्राव रोकनें में गेरू शरीर के किसी भी हिस्से में होनें वाले रक्तस्त्राव को कम करने वाली सर्वमान्य औषधी हैं । इसके ल

होम्योपैथिक बायोकाम्बिनेशन नम्बर #1 से नम्बर #28 तक Homeopathic bio combination in hindi

  1.बायो काम्बिनेशन नम्बर 1 एनिमिया के लिये होम्योपैथिक बायोकाम्बिनेशन नम्बर 1 का उपयोग रक्ताल्पता या एनिमिया को दूर करनें के लियें किया जाता हैं । रक्ताल्पता या एनिमिया शरीर की एक ऐसी अवस्था हैं जिसमें रक्त में हिमोग्लोबिन की सघनता कम हो जाती हैं । हिमोग्लोबिन की कमी होनें से रक्त में आक्सीजन कम परिवहन हो पाता हैं ।  W.H.O.के अनुसार यदि पुरूष में 13 gm/100 ML ,और स्त्री में 12 gm/100ML से कम हिमोग्लोबिन रक्त में हैं तो इसका मतलब हैं कि व्यक्ति एनिमिक या रक्ताल्पता से ग्रसित हैं । एनिमिया के लक्षण ::: 1.शरीर में थकान 2.काम करतें समय साँस लेनें में परेशानी होना 3.चक्कर  आना  4.सिरदर्द 5. हाथों की हथेली और चेहरा पीला होना 6.ह्रदय की असामान्य धड़कन 7.ankle पर सूजन आना 8. अधिक उम्र के लोगों में ह्रदय शूल होना 9.किसी चोंट या बीमारी के कारण शरीर से अधिक रक्त निकलना बायोकाम्बिनेशन नम्बर  1 के मुख्य घटक ० केल्केरिया फास्फोरिका 3x ० फेंरम फास्फोरिकम 3x ० नेट्रम म्यूरिटिकम 6x